Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wymownegoisurowychobyczajów,którybawiącwWiecznym
Mieście,znalazłlicznychwielbicieli.Jegozaufanympowiernikiemstał
sięmnichCelestiusz,zktórympocichuszerzylirozwiniętąnieco
doktrynęTeodora.Dasięonasformułowaćwnastępującysposób:
1)Niemażadnegogrzechupierworodnego,lecztylkogrzechy
uczynkowe,osobiste;stąda)niemowlętarodząsięwtakimstanie,
wjakimbyłAdamprzedupadkiemwgrzech,któryb)jemusamemu
wyłącznieszkodził,niezaśjegopotomstwu;c)śmierćniejestkarą
zagrzechidlategoAdamprzedupadkiemniebyłnieśmiertelnym
naciele.2)Łaskaniejestpotrzebnądozbawienia.Gdypóźniej
Pelagiuszaprzyciśniętodomuruwyraźnąwtymwzględzienauką
kościelną,przyzwoliłnakoniecznośćłaski,leczpodtęnazwękładł
rozumiwolnąwolęczłowieka(gratianaturalis).Następniewobec
zarzutu,żewiarakatolickatakiegopojęciałaskinieznaiżełaskamusi
byćczymśnadprzyrodzonym,nazwałtakżełaskąobjawioneprawdy
iprawoBoże,anadtoprzykładChrystusaPana(gratiaexterna).Nie
uważałzapotrzebneprzyznaćdziałaniałaskiwewnętrznejnarozum
iwolę,zdawałomusiębowiem,żetymsposobemtłumisię,albo
zupełnieznosisubiektywnedziałanieczłowieka.Achociażzwolennicy
Pelagiuszaprzypuszczaliłaskęwewnętrzną,tojednakodmawialijej
koniecznościdozbawiennegodziałania,twierdzilinatomiast,żeona
tylkoułatwiawolito,coczłowiekibezniejmocenjestuczynić.
Powyższebłędynabrałyrozgłosudopierook.r.410,gdyPelagiuszwraz
zeswymprzyjacielemudalisiędoAfryki.Pierwszywkrótceprzeniósł
sięstamtąddoPalestyny;tymczasemCelestiuszwypowiadając
publicznieswepoglądy,zostałoskarżonyprzedsynodemkartagińskim
oherezję411.Błędówjednakżenieodwołał,więcnaukęjegopotępiono.
ZaapelowawszydoRzymu,odjechałdoEfezu,gdzieudałomusię
otrzymaćświęceniakapłańskie.Przeciwkobłędomzcałąstanowczością
wystąpiliOjcowieKościoła:AugustyniHieronim.Pierwszyzwłaszcza
wielkiepołożyłzasługiprzeznapisaniecałegoszeregutraktatów,
wktórychrozwinąłiuzasadniłnaukękatolickąogrzechu
pierworodnym,ołasce,jakoowewnętrznym,nadprzyrodzonym
ibezpośrednimdziałaniuBoganaduszęczłowieka,obezwarunkowej
potrzebiełaskidozbawiennegodziałaniaiojejcharakterzejako˝donum
gratuitum˝.NadtowysłałznanegowdziejachpisarzakościelnegoPawła
OrozjuszadoPalestyny,abyzwrócićuwagętamtejszychbiskupów
naniebezpieczeństwozagrażająceczystościwiary.Istotnie,wr.415
