Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
OzwiązkutymEdmundKrzymuski(1852-1928),najwybitniejszy
przedstawicielszkołyklasycznejprawakarnegowPolsce,pisał:Dprze-
stępstwoikara,tudzieżmającyzachodzićmiędzyniemistosunek
prawny-otoprzedmiot,któregounormowaniestanowitreśćprawa
karnego”
16
.Podobnestanowiskozajmowałzwolenniksocjologicznej
szkołyprawakarnegoWacławMakowski(1880-1942)uznającyprze-
stępstwoikaręzadwiestronyjednegostosunkuprawnego
17
.Franzvon
Liszt,uważanyzanajwybitniejszegoprzedstawicielaszkołysocjologicz-
nejprawakarnego,niezależnieodDokreśleniaistotyprzestępstwaze
stanowiskaformalnego[...],określałjejakostanfaktyczny,zktórym
porządekprawnyłączykaręjakoskutekjurydyczny”
18
.Wrzeczywi-
stościspołecznejmamynatomiastdoczynieniazrozległym,badanym
wramachkryminologiizjawiskiemciemnejliczbyprzestępstw.Wiele
czynówzagrożonychkarąkryminalnąjakoprzestępstwaniezostaje
procesowoujawnionych
19
.
Dlapenologiiistotnesąwięcstudianatematmaterialnychpod-
stawstrukturyzewnętrznejkary,procesukryminalizacjiipenalizacji,
uznawaniapewnychzachowańzazagrożonekarąjakoprzestępstwa
20
.
Kluczowebowiemjestustalenie,kiedyspołeczeństwomożewobec
jednostkiposługiwaćsięgroźbąkary,groźbązastosowanianadzwy-
czajnegoprzymusuwcelupozbawieniajednostkiistotnychdóbr.Jak
pisałnatentematAlanBrudner:
DużaczęśćprawakarnegowywodzącegosięzCommonLawWielkiejBrytanii
składasięzodpowiedzinapytanie:kiedywolnopaństwuczynićjednostcepod
16EdmundKrzymuski,Systemprawakarnegozestanowiskanaukiitrzechkodeksów,
obowiązującychwPolsce.Częśćogólna,NakładKrakowskiejSpółkiWydawniczej,dru-
karniaUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków1921,s.1.
17Por.WacławMakowski,Podstawyflozofiprawakarnego,t.1,SkładGłówny
E.Wende(zzapomogiKasypomocydlaosóbpracującychnapolunaukowem,
im.D-raI.Mianowskiego),Warszawa1917,s.426-431.
18BronisławWróblewski,Wstępdopolitykikryminalnej,wydaneczęściowo
zzasiłkub.DepartamentuOświatywWilnie,SkładGłównyKsięgarniaStowarzy-
szeniaNauczycieliPolskich,Wilno1922,s.116.
19Por.JaninaBłachut,Problemyzwiązanezpomiaremprzestępczości,WoltersKlu-
wer,Warszawa2007.
20Por.szersząanalizętejkwestii:JarosławUtrat-Milecki,Penologiaazagadnie-
niekryminalizacji,w:Prawokarnejutra...,op.cit.,s.67-91.
