Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Rozdział1.Archiwum,performansiarchiwumperformatywne
założycielemarchiwalnegodyskursuJacques)emDerridąnaczele,zwraca
uwagęnaźródłosłówodsyłającydonarche”rozumianegojakopoczątek,ale
inakaz,orazdowyrazunarcheion”
,czylidom,miejsce,zktóregowładzę
sprawująurzędnicywysokiegoszczebla5.
Nawettakpobieżneprześledzenienietylkoetymologii,aletakżein-
tuicyjnegorozumieniasłowanarchiwum”pokazujeoczywistąproblema-
tycznośćarchiwumjakoinstytucji-problematyczność,któraprzezlata
refleksjibywałaignorowanazaskakującoczęsto.Pierwszympomijanym
faktemjestto,żeodsamegopoczątkuistnieniearchiwówbyłozwiązane
zposiadaniemwładzy,któraustanawiałazasadyfunkcjonowaniapamięci
iautentycznościwsferzepublicznej.Podrugie,kluczowąkwestiąjesttu
milczącaobecnośćnkogoś”:tego,ktoskatalogowałizindeksował.Jegogest
ustanawiastosunkiwładzy,regułykorzystaniazzasobów,atakżezasady
określające,cobędziewidoczne,acopozostaniewukryciu
6
.Totennktoś”
zmieniaodpadywarchiwum.Wszystkotosprawia,żearchiwumniejest
instytucjąuniwersalnąisamorodną,alepolityczną:uwikłanąkulturowo
ikonstruowanąnapotrzebyinteresówkonkretnejgrupy.Towłaśniepoli-
tycznośćarchiwumwydajesiękluczowa-zarównodladalszychrozważań
snutychwtejksiążce,jakidlanowoczesnegodyskursuarchiwalnego.
DziejetegodyskursusięgająwmoimprzekonaniujużpoczątkuXXwieku
iwizjiAby)egoWarburgadotyczącejbadańwnaukachhumanistycznych,
którąucieleśniłonwswojejlondyńskiejbibliotece.Organizującajązasada
ndobregosąsiedztwa”znosiłatradycyjne,alfabetyczneułożeniewolumi-
nówibudowałasiećwielodyscyplinarnychskojarzeń:nUkładksiążekmiał
2011,s.255.Niebyłyonejednakpubliczneaniwsensietraktowaniaohistoriipowszechnej
(dotyczyłynpamięcikrólewskiej”-zob.T.Osborne,TeOrdinarinessoftheArchive,nHi-
storyofHumanSciences”1999,vol.12,no.2,s.54),anidostępnościdlaobywateliażdo
25lipca1794roku,kiedytoupublicznionofrancuskieArchiwaNarodowe(tamże,s.55).
5
J.Derrida,Gorączkaarchiwum.Impresjafreudowska,przeł.J.Momro,Wydawnictwo
IBL,Warszawa2016,s.9.
6Więcejopowstawaniunarracjihistoriozoficznejwarchiwumprzezselekcjęispo-
sóbkatalogowania-zob.też:K.Szalewska,Archiwumiprzemijanie.„Decasia”Michaela
GordonaiBillaMorrisona,nKulturaWspółczesna”2011,nr4.
