Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mogąjednakmiećteżbudowębardziejzłożoną,tworzącą
strukturęskładającąsięzwiększychskupiskpojedynczych
receptorów(np.okolicawęchowabłonyśluzowejjamy
nosowej),albonawettworzyćskomplikowanyukład
odbiorczo-analizujący(np.okoczyucho),wktórym
występującewogromnejliczbiereceptorystanowią
najważniejszy,choćtylkojedenzwieluelementów
składowychzwartejcałości4.
Poszczególnetypyreceptorówkształtująsięwróżnym
czasieitempie.Jednerozwijająsięjużwżyciupłodowym,
innewykazująpewnąsprawnośćjużpourodzeniu,
ajeszczeinnewykształcająsięuniemowlęciaiulegają
dalszemudoskonaleniuwciągukolejnychlatżycia5.
Potocznieuważasię,żeistotaludzkazostała
wyposażonawpięćzmysłów:wzrok,słuch,dotyk,węch
ismak6.Wedługfizjologówczłowiekmaichjednak
więcej:przezskóręnaprzykładodczuwasięzmiany
temperatury,ból,uciskorazwibrację.Określenie„zmysł
dotyku”powinnozostaćzastąpioneprzezpojęcie„zmysły
skórne”.Wartoteżzwrócićuwagęnazmysłrównowagi,
któryumożliwiaustanowieniepozycjiorganizmu
wprzestrzeni.Wśródniektórychantropologów
iprzedstawicielinaukspołecznychpanujeprzekonanie,
żewyróżnieniejedyniepięciuczynawetsześciuzmysłów
jestzbytnimuproszczeniem7.
Wartozwrócićuwagęnafakt,żeposzczególne
receptorycharakteryzujeróżnapobudliwość.Wykazują
oneponadtowłaściwościadaptacyjne,którepolegają
nazmniejszaniusięwczasiewielkościpotencjału
generującego.Wyróżniasięreceptoryszybkoiwolnosię
adaptujące.Wśródpierwszychmożnawyróżnićtzw.
mechanoreceptory,którereagująnadotykiucisk:
przedłużającesięwczasieoddziaływaniebodźca
powodujeprzystosowaniereceptora,przezcojest
oncorazsłabiejodczuwany.Dowolnoadaptującychsię
receptorównależąniektóretermoreceptory.Wich
przypadku,pomimoprzedłużającegosięoddziaływania
bodźca,impulselektrycznyjeststalegenerowany.
