Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przymierza–biblijneprawzorcekontraktualizmu
MitoNoemjestopowieściąogniewieBoga,którywygubiłżycie,aleteż
zachowałsprawiedliwego.Jahwejawisięwniejjakosuwerennysprawcatak
sprawiedliwości,jakimiłosierdzia19,wyniesionyponadginącyświat,arów-
nocześnienadnimczuwający.Jegozachowaniejakostwórcymiałocharak-
terniearbitralny,kierowałsięonnakazemsprawiedliwości,którejsambył
źródłem.OcaliłsprawiedliwegoNoegozawierającznimprzymierzejakore-
prezentantemocalałejludzkości.Sądnadświateminastępującypopotopie
nowyporządekniebyłefektemboskiejarbitralnejdecyzji,lecznastępstwem
umowypomiędzyBogiemaczłowiekiem20.Stwórcazobowiązałsięwniejdo
zachowaniaZiemi,człowiekaiinnychistotżyjących,przyczymszczególne
miejscewyznaczyłczłowiekowi,dającmuwładzęnietylkonadroślinami,ale
inadzwierzętami,czyniącztychostatnichpokarmdlaniego(Genesis9:3).
Ustanowiłrodzajpoddaństwapomiędzyczłowiekiemapozostałymżywym
stworzeniem,implikującyzadawanieśmierci21.nWszakżeistotyzżyciemjej,
zkrwiąjej,jeśćniebędziecie”(Genesis9:4)-ujęcieowegonakazuBogajako
rytualnegoprzepisuwydajesięniewystarczające,mowatuoswoistejmistyce
krwijakosiedliskużycia22.
19nPatrzyłem,jakpostawionotronyiusiadłPrzedwieczny”(Dn7:9).WTraktacieCha-
gigaprzedstawionyjestspóroznaczenietychsłów.RabbiAkiwastwierdził,żejeden
ztronówprzeznaczonyjestdlasprawiedliwości,adrugi-dlałaski.RabbiElazar
BenAzarjauznałtenpoglądzaniebezpieczny,sugerującybowiemdualistycznycha-
rakterBoga(TalmudBabiloński,TraktatChagiga,przekł.ikomentarzG.Zlatkes,
wprowadzeniedoTalmuduK.Pilarczyk,Kraków2009,rozdz.2,Gemara14a(s.131).
20T.Szczech,Koncepcjaprzymierzanaroduwybranego...,s.46.
21WRajupanowałwegetarianizm(Genesis1:29-30),cobyłokonsekwencjąpierwot-
negoplanustworzenia,zakładającegoharmonięipokój,wykluczającegozabijanie.
Człowiekzacząłzabijaćzwierzętanapokarmwskutekgrzechupierworodnego.Po
potopieBógdajenatowyraźneprzyzwolenie,zwyjątkiemzakazuspożywaniamię-
sazkrwiąisamejkrwi.
22nBógczynizwierzętapoddanesłużebnościąażdokońca,ażdośmierci,ażdosłuże-
niaciałemswymzapokarm,równocześniejednakformułującówzakaz,czynicoś
bardzozastanawiającego:jakbyzagarniał»duszezwierzęce«.Jakbyprzypominał
człowiekowi,żewkażdymstworzeniujestcoś,conigdydoczłowiekanależećnie
będzie.Jakbychciałdaćmudopoznania,żepodobniejakistniejąsprawypomiędzy
człowiekiemiBogiem,istniejąteżisprawypomiędzyBogiemiwszelkimstworze-
niem.Krewzwierzęcia,siedliskożyciaiduszy-nienależydoczłowieka”(T.Żychie-
wicz,StarePrzymierze,Kraków2000,s.102-103).
40
