Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przymierza–biblijneprawzorcekontraktualizmu
WedługbiblijnejgenealogiiludzkościpopotopowejNimrod,synKu-
szaiwnukChama,byłnpierwszymmocarzemnaziemi”,kwestionującym
znaczenieboskiejopatrzności,którypodporządkowałsobieinnychludzi
iogłosiłsięwładcąorazzainicjowałbudowęmiastaBabelitamtejszejwieży.
Zdawałsięwierzyć,żepoznaniemechanizmówrządzącychnaturąpozwoli
uchronićsięprzedjejniszczącymiżywiołami.Jakrelacjonowałżydowski
historykJózefFlawiusz,Nimrodprzekonywałludzi,żeszczęścianiena-
leżyłączyćzbożąłaskawością,aleuważaćzarezultatwłasnejdzielności.
Sądził,żejedynymsposobemuniezależnienialudziodbojaźnibożejjest
oparcieichżyciaipomyślnościnapotędzewładcy.Zabezpieczeniemprzed
gniewemBogaiewentualnymponownymzalaniemziemimiałabyćwieża,
nwyższaniżzdoładosięgnąćwoda”24.WedługFlawiuszowejrelacjinpo-
spólstwo”,traktująceposłuszeństwowobecBogajakorodzajniewoli,po-
słuchałowskazówekNimrodainadspodziewanieszybkozbudowałowieżę
zwypalonychcegiełspojonychsmołą25,kierującsięprzytymnadzieją,że,
pozostającrazeminadającsobiewspólneimię,staniesięniepokonane.Mit
owieżyBabeldowodziświadomościistnieniapluralizmureligiiiludówna
starożytnymBliskimWschodzie.Jegotwórcy,kapłani,którzypowrócilido
Palestynyzwygnaniababilońskiego,nieukrywającyswejantyimperialnej
postawy,utożsamilijednojęzycznośćzjednomyślnością,ajednomyślność
-zpychą,prowadzącąwprostejliniidosamoubóstwienia.Warchitekto-
nicznymdialekciewyrażałosiętodecyzjąwzniesieniawieży.Przedsięwzię-
cieto,jakmożnabyłooczekiwać,niespodobałosięBogu,którywgniewie
pomnożyłjęzykibudowniczychisprawił,żerozbieglisięnawszystkiestro-
ny26.Finałemopowieściopierwszymziemskimdespociejeststananarchii
izamętu(hebr.babel-pomieszanie)orazutratywspólnegojęzyka,wja-
kimporozumiewanosiędotychczaszBogiem.Pierwszapróbaodgórnego
stworzeniaspołecznościpolitycznejniepowiodłasię.RabinIzaakArama
(1420-1494)pisał:
24J.Flawiusz,DawnedziejeIzraela,zjęzykagreckiegoprzeł.Z.Kubiak,J.Radożycki,
komentarzemopatrzyłJ.Radożycki,OficynaWydawniczaRytm,Warszawa2001,
cz.1,ks.I,rozdz.4:2.
25Ibidem,cz.1,ks.I,rozdz.4:3.
26P.Sloterdijk,WcieniugórySynaj.Przypisoźródłachiprzemianachcałkowitego
członkostwa,przeł.B.Baran,WydawnictwoAletheia,Warszawa2014,s.29-31.
42
