Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
OtwórczyniPuławiPowązek,arystokratcedziałającejdlaojczyzny,jednejznie-
licznychPolek-uosobieńswegoczasu,StanisławWasylewskinapisał:
Gdybychciećwskazaćjakąpostaćniewieścią,najlepiejujawniającą,najobficiejsku-
piającąwszystkierysyczasutego,toniąmożebyćtylkoonajedna.Standardwoman,
godnamedaluznapisem:vivereausaełta,któraodważyłasiębyćżywą!Biografia
księżnejgenerałowejtozaistebrewiarzepoki–jejprofilduchowy,toprawiewypad-
kowawszystkichliniicharakterystycznycherystanisławowskiej!Wspaniałe,występne,
najmilsze,nieznośneiwszystkieznamionaXVIIIwiekuzbiegłysięwtymusposobieniu
itemperamencie.(ł)Chodziłapoświecielatdziewięćdziesiątzgórą.OdAugustaIII
doMetternicha,odmarkizyPompadourdoMakrynyMieczysławskiej,widziałaWoltera
iChopina,kosynierówKościuszkiiemisariuszówZaliwskiego,KatarzynęIIiNapole-
ona.Przeżyłaepokęsaską,barską,listopadową.Pisano,mówionoopuławskiejpanityle
dobregoizłego,osobiścieprzeszłatakietragedie,farsy,wodewile,żemożnabytymob-
dzielićdziesięćinnychkobietijeszczestarczyłobynajedenastą1.
IzabelazFlemingówCzartoryskaurodziłasię3marca1746rokuwWarszawie
jakojedynacórkaJerzegoFleminga,hrabiegoipodskarbiegowielkiegolitewskie-
go,iAntoninyCzartoryskiej,córkiMichałaFryderykaCzartoryskiego,podstolego
wielkiegolitewskiegoiprzywódcyFamilii,orazEleonoryzWaldhelmów.Osierocona
przezmatkękilkanaściedniponarodzeniu,wychowywałasięnadworzeswojejbabki
Eleonory,gdziezdobyłaogładęiumiejętnościtowarzyskie.19listopada1761roku
poślubiłaAdamaKazimierzaCzartoryskiego,mecenasasztukiipisarza,synaAugu-
staAleksandraCzartoryskiego,wojewodyruskiego,twórcyrodowejpotęgiFamilii
Czartoryskich.Byłamatką:Teresy,którąurodziław1765roku,MariiAnny(1768),
późniejszejpisarki,AdamaJerzego(1770),wybitnegopolitykaidyplomaty,Konstan-
tego(1773),wysokiegorangąwojskowego,Zofii(1780),od1789rokumałżonkiSta-
nisławahrabiegoZamoyskiego,orazGabrieli,którazmarławniemowlęctwie.
Wielepodróżowała,gdyżCzartoryscy,zgodniezwłaściwymepoceoświecenia
upodobaniemdopodróży,traktowalizagranicznewyprawyjakoniezbędnyelement
1S.Wasylewski,Portretypańwytwornych.Czasystanisławowskie.SybillazPuław,Lwów
1924,s.7-8.
