Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
[Kroniki]byłakontrolowanaicenzurowanaprzezspecjalnąurzędową
komisję,takbypowstałynajejkartachobrazzaświadczałodobrym,
fachowymiskutecznymzarządzaniuludnościąwsytuacjigrożącego
jejśmiertelnegoniebezpieczeństwa.Dlategoteż,choćznajdziemy
wniejmnóstwokrótszychidłuższychuwagnatematwystępków
poszczególnychosób,toniematamkrytykianiorganizacjigetta,ani
powołanychwnimsłużb,gdyżmogłabyonasugerowaćbrak
kompetencjikierownictwa.PropagandowydyskursKroniki
selekcjonowałinformacjeiarbitralnienadawałimpozytywnylub
negatywnywyraz.Działalnośćwarsztatówifabryk,osiągnięcia
produkcyjne,wystawyiceremonieopisywanebyłyzemfazą,
awszelkiewyrazyspołecznejniezgodyczybuntu(strajki,
demonstracje)piętnowaneimarginalizowane.Wjejzapisach
eufemizowanolubwręczpomijanowszelkieelementydrastyczne:
powszechnygłód,krańcowączasempauperyzację,beznadzieję
irozpacz,korupcjęibezwzględność.Natomiastzkancelaryjną
pedanterią,bezemocjonalnegozaangażowania,odnotowywano
przypadkipojedynczychśmiercizgłodulubmrozu,czyteżwskutek
samobójstwa.Zelkowicztymczasemniewahasięoceniać,krytykować,
ironizowaćczypotępiać.TamgdzieautorzyKronikizkonieczności
przemilczaliprawdęalbomusieliją,nawetnajbardziejwstrząsającąlub
oburzającą,podawaćwskrajnielakonicznejformie,Zelkowicz
dopisywałkomentarze,prostowałoficjalnewersje,odsłaniając,oile
tobyłomożliwe,prawdziwetłozdarzeń,gorzkodrwił
zpompatycznościipustkikomunikatówlubwprostoskarżałgettowy
systemprotekcjiiprzestępczedziałaniaposzczególnychdygnitarzy
orazsłużb,takichjakżydowskapolicja,białagwardiaczystrażacy.
Notatki,którenapewnoniepodlegałyzewnętrznejcenzurze,
sązapisemprywatnym,przynależącymdokategoriiliteratury
dokumentuosobistego”97.
Tymczasemprzygotowującniniejszytom,natknęłamsięnapassus
ztekstuZelkowiczamodyfikującymojąkwalifikacjęNotatek.Brzmi
onnastępująco:„Gdybynaszakronikacodziennadostałasięwręce
miarodajnychinstancji,mogłybyonepodejrzewaćautoraouprawianie
«czarnejpropagandy»,ozłąwolęizdradę[jid.mesire].Jednakżeowa
kronikaiwrazzniątanotatkależąsobiespokojnie[pośródinnych
materiałówarchiwalnych]”98.Niemawątpliwości,żeZelkowiczmówi
tunieooficjalnej,redagowanejnajpierwpopolsku,apotem
