Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KryminalnetradycjescholarówsięgająjeszczeXIVwieku.
WrejestrzeDwyświeconych”zmiastazazbrodnieczytamytaką
otozapiskęz1376roku:DReynczko,scolariszeszkołyP
.Marii,
proskrybowanyzazabójstwonaskargęAusfala”
2
.
WwiekuXVAkademiaprzeżywałaepokęświetnegoroz-
kwitu,jednakżekłopotyzescholarami–odnajstarszychdo
najmłodszychżaków–bynajmniejnieustawały
.Podkoniec
tegowieku,wobecfaktunagminnieuprawianychkradzieży,
zaszłakoniecznośćwprowadzeniadoregulaminówbursstu-
denckichspecjalnegoparagrafuDOkradzieży”.WiekXVI,wiek
odrodzeniaireformacji,okresprzewartościowywaniapostaw
życiowych,ostrychwalkspołecznychiświatopoglądowych,nie
mógłpoprawićsytuacji.Butnainiekarna,azarazemprzeważnie
ubogamłodzieżuniwersyteckawyłamałasięostateczniezdaw-
nychsurowychrygorówiwefekcieKrakówstałsięwtymczasie
widowniąszeregukrwawychwydarzeń,wktórychwychowan-
kowieuniwersytetuodegraligłównąrolę.OkołopołowyXVI
wiekujedenzposłówszlacheckichnasejmpubliczniezwró-
ciłuwagęnaniepokojącystanobyczajówwychowankówkra-
kowskichiniezawahałsięużyćdosadnychsłów,żeAkademia
Dwistnąspeluncalatronum-jaskinięłotrówsięzmieniła”.
SamrektorAkademii,WalentyFontana,wswejsłynnejmowie
w1597rokuodsłoniłponurąprawdęoswychwychowankach:
DOnieszczęsnywiekumłodzieńczy,niemawystępkubezciebie,
zbrodnipomimociebie.Ktopopełniłnierząd?–Młodzież.Kto
mord?Młodzież.Ktograł?–Młodzież!”
3
.
Wzrostzawadiackiegonastawieniawychowankówkrakow-
skiegoszkolnictwawarunkowałyswoisteokoliczności,azwła-
szczabrakstałego,konsekwentnegoprzeciwdziałaniazestrony
władz.Ukaraniesprawcówtakiegoczyinnegoczynuwśrodo-
wiskuscholarówbyłoutrudnionepopierwszeichsolidarną
postawą,apodrugieciągłymisporamikompetencyjnymiiwza-
2
K.Bąkowski,SądownictwokarnewKrakowiewXIVw.,Kraków
1901,s.36.
3
J
.Ptaśnik,Życieżakówkrakowskich,Warszawa1957,s.179.
68
