Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
jednakszereginteresującychkoncepcji,któremogłybybyćprzydatne
dofilozoficznejinterpretacjiwynikówbadańplanetoid.Sądzę,że
możnazastosowaćtekoncepcjedostaranniedobranychprzypadków,
które-mamnadzieję-sąreprezentatywnąpróbkądlataklicznejpo-
pulacjibadanychwastronomiiplanetarnejobiektów.Wybórtakijest
bardzotrudnyimusipozostaćdopewnegostopniaarbitralny.Zawsze
jednakistniejemożliwośćposzerzeniaklasyanalizowanychobiektów.
Wybórnarzędzianalizynosipodobneznamionaarbitralności,aletak-
żeiwtymprzypadkudajesięzastosowaćrozwiązaniepolegającena
rozszerzeniuinstrumentariumbadawczego.
Niniejszapracajestpomyślanajakopróbazastosowaniainstru-
mentariumbadawczegowypracowanegowewspółczesnejfilozofiido
interpretacji,historycznejiwspółczesnej,praktykinaukowejastrono-
miiplanetarnej.Jeżelipróbataokażesięudana,możnabędzierozsze-
rzyćnietylkoliczbęomawianychobiektów,aletakżezestawnarzędzi
filozoficznejanalizy.Jednymzcelówtakzaprojektowanejpracyjest
oparcieabstrakcyjnychfilozoficznychkoncepcjinagruncieempirycz-
nychbadańplanetoidprowadzonychgłówniewXX-iXXI-wiecznej
astronomiiplanetarnej.Żywięnadzieję,żewspółczesnafilozofiana-
ukiśmielejpodejmiezadaniabadawcze,którebędązorientowanena
aktualneproblemynaukowe,iniebędziekoncentrowaćsięnaegzege-
tycznychtrudnościachpismklasykówtejsubdyscypliny.Zachętądo
towarzyszybadaniomplanetoidodsamegopoczątku.Odkrycie(1)Ceres,która
dzisiajjestklasyfikowanajakoplanetakarłowata,alewmomencieodkryciabyła
uważanazaplanetę(apóźniejzaplanetoidę),byłokomentowaneprzezGeorga
Hegla(1770-1831)wjegorozprawiehabilitacyjnejz1801roku(Dissertatiophilo-
sophicadeorbitisplanetarum).ZdaniemniektórychwspółczesnychHeglowi
astronomów,takichjakFranzXavervonZach(1754-1832),filozofiaheglowska
nietylkonienadajesiędodokonywanianawetdrobnychodkryćwnauce,alewręcz
uniemożliwianaukoweodkrycia.DysertacjęhabilitacyjnąHeglavonZachnazwał
literackimwandalizmem,twierdząc,żeHegeldialektycznieunicestwiłnowood-
krytąplanetę(Cunningham2017,23).Wpodobnymduchuwypowiadalisiępopula-
ryzatorzynauki,m.in.Sagan(2003,255):nW1799lub1800rokuHegelstwierdził,
zapewnenapodstawieargumentówfilozoficznych,żewUkładzieSłonecznym
niemażadnychjeszczenieodkrytychobiektów.RokpóźniejPiazzizaobserwował
Ceres”.Nawetniektórzyhistorycyastronomii,m.in.Grosser(1962,32)iNieto
(1972,17-18),wysuwalipodobnetezy.Wnowszychopracowaniach(Craig,Hoskin
1992,209)zauważasięjednak,żeHegelwswojejdysertacjiniedowodziłtego,
żeniemożebyćwięcejniżsiedemplanet,aletego,żewpasiepomiędzyorbitami
MarsaiJowiszaniemożeistniećplaneta.Wedługwspółczesnegostanuwiedzy
wobszarzetymniemażadnejplanetypozatzw.planetąkarłowatą-Ceres.
