Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
truduprzeprowadzaćdokładneanalizydotycząceprzeszłychiwspółcze-
snychprocesówdemograficznych.Jednakniniejszebadanieopierasię
równieżnadanych,któreprzezwielelatpozostawałyniewykorzystane;
dotyczytowszczególnościopublikowanychw1950rokuprzezWillia-
maLoganarozkładówzgonówwedługpłci,wiekuiprzyczynwXIX-
-wiecznejAnglii.
Strukturaniniejszejksiążkirozpoczynasięodprzedstawienianaj-
ważniejszychhipotezstawianychwliteraturzeprzedmiotuorazwyników
ichweryfikacji.Prezentowanawdalszychrozdziałachanalizaempirycz-
najestzbudowanawedługschematu„odogółudoszczegółu”:odob-
serwacjiogólnychtendencjiwdziedzinietrwaniażycialudzkiego,przez
badanieczynnikówepidemiologicznychdecydującychozróżnicowaniu
umieralnościkobietimężczyzn,ażdobehawioralnychipozabehawio-
ralnychdeterminantkrótszegożyciamężczyzn(lub,wzależnościod
interpretacji,dłuższegożyciakobiet).Badaniedotyczyczasównowo-
żytnych,tj.oddrugiejpołowyXVIIIdopoczątkuXXIwieku,orazkra-
jówzachodnioeuropejskich,przedewszystkimFrancjiorazAngliiiWa-
lii,awpewnymstopniutakżeSzwajcariiiWłoch.Nietwierdzę,iż
procesydemograficznezachodząwtychpopulacjachjednakowo,ale
fakt,iżróżnicawtrwaniużyciakobietimężczyznjestnaświeciewza-
sadziepowszechnapozwalanawniosek,żejejprzyczynysąpodobne
wkrajachozbliżonympoziomierozwoju2.Wybórtychwłaśniepaństw
zostałpodyktowanymoimzainteresowaniem,alerównieżpowodem
pragmatycznym;otóżwłaśniedlapopulacjiFrancjiiAngliiistniejąnaj-
bogatszeinajbardziejwiarygodnezbiorydanychdotycząceumieralności
(zarównoporządkuwymieraniakohort,jakiprzyczynzgonów).Wprzy-
padkuPolskirekonstrukcjamateriałuźródłowegodotyczącegoumieral-
nościwXIXiXXwiekuprzekroczyłabymożliwościjednejosoby.
Wpolskiejliteraturzedemograficznejtrudnoznaleźćzręczneokre-
śleniewyższejumieralnościczykrótszegotrwaniażyciamężczyzn
(wporównaniuzkobietami).Częstoużywasięterminunadmierna,
2PublikacjeONZzzakresuumieralności(np.ONZ1989,1991,2005)dotycząwięk-
szościkrajówświata.Moimzamierzeniemniejestpowielenietychanaliz,leczbardziej
szczegółowezbadaniezróżnicowaniadługościżyciawedługpłciwkrajach,któremożna
uznaćzareprezentantówgrupypaństwwysokorozwiniętych.
