Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Męskiewady,kobiecaniemoc.Zróżnicowanieumieralności...
wwynikurozwojuspołeczno-gospodarczegowXIXiXXwieku(Ru-
zicka,Lopez1983).Wtejinterpretacjitowłaśniebrakżnicywtrwa-
niużyciamiędzykobietamiimężczyznami,aniejejistnienie,byłzja-
wiskiemniezwykłym,anormalnym,wynikającymzniekorzystnego
położeniakobietwprzeszłości.
Najczęściejwymienianywliteraturzeprzedmiotuczynnikbiologicz-
niedyskryminującykobietywiązałsięzichroląprokreacyjnąkom-
plikacjamiciąży,poroduipołogu(Tabutin1978).LouisHenry(1989)
dokonałwyczerpującegoprzegląduźródełhistorycznychdotyczących
państwEuropyZachodniejokresuXVIII-iXIX-wiecznego,zktórego
wynikło,żekobietywwieku25–44latbyłydużobardziejnarażonena
zgonniżmężczyźni,aprzyczynętegostanowiławłaśnieumieralność
okołoporodowa.Jednakdużowiększezróżnicowanieumieralnościwe-
długpłcirejestrowanowwiekuprzedmałżeńskim,tj.od5do24lat,co
Henrytłumaczyłwiększąpodatnościądziewczątnachorobyzakaźne
orazpowstaniemskupiskludności(wmiastach,wfabrykach),które
sprzyjałorozprzestrzenianiusięgruźlicy.Cowięcej,IrvineLoudon
(1992)udowodniła,żewXIX-wiecznejAngliiumieralnośćokołoporo-
dowamatekbyłanatyleniska,iżdeterminowałażnicęwtrwaniu
życiamężczyznikobiettylkowograniczonymstopniu2.Dopodobnego
wnioskuprowadzimojaanalizaprezentowanawrozdziale3.
Podobnahipoteza,stawiananagrunciebiologiiewolucyjnej,wyja-
śniaładłuższeżyciekobietograniczaniemprzeznieliczbypotomstwa
i/lubopóźnianiemmacierzyństwa.Wedługteoriiciałajednorazowego
użytku(disposablesomatheory)żywyorganizmmożewykorzystaćdo-
stępne,alezawszeograniczonezasobywcelupodtrzymaniawłasne-
gozdrowiabądźwydanianaświatpotomstwaiprzystosowaniagodo
samodzielnegożycia(Kirkwood1977,2002,2005;Kirkwood,Rose
2UmieralnośćokołoporodowawynosiławAnglii675zgonównamilionkobiet
wwieku15–44latroczniewpołowieXIXwiekuoraz621podkoniecXIXwieku(Loudon
1993).Współczynnikzgonukobietywwieku15–44byłwyższyodanalogicznejwartości
dlamężczyznyomniejniż1punktpromilowy.Mimożekobietazamężnabyławowych
czasachprzeciętnie5–6razywciążywciąguswojegożycia(Festy1979;Wrigley,Scho-
field1981),natężenieumieralnościokołoporodowejstanowiłozaledwiedziesiątączęść
całkowitejumieralnościwtymwieku.