Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁPIERWSZY
WStepowasemiosfera”.Przestrzeń
wcyklupodolskim
1.NaperyferiachPodola
Jednązpodstawowychopozycjiznaczeniowychkonstytuujących
przestrzeńsemiotyczną,ataktraktowaćnależyprzestrzeńwdziele
literackim,jestopozycjacentrum–peryferie.Centrumjestzawsze
zorganizowane.Nanietowłaśnieskierowanyjestautoopisdanej
struktury–opiszpunktuwidzeniajejwłasnegojęzyka.Peryferie,
jakosferaprzenikaniasięróżnychjęzyków,stanowiąobszaroznacz-
niemniejszympoziomieorganizacji1.
Wcyklupodolskim2najważniejszymkodemznaczeniowymjest
polskatradycjakresowa.DlategoteżprzestrzeńuOdojewskiego
organizowanajestprzedewszystkimzpunktuwidzeniategowłaś-
niejęzyka,astrukturalnecentrumświataprzedstawionegostanowi
wcyklupodolskimdom3.
JesttozjednejstronydomWoynowiczów,typowypolskidwórna
Kresach,symbolsystemuwartościwytworzonychtutajprzezkulturę
polską,zdrugiejstronyfunkcjęcentrumpełniCzuprynia,siedziba
Wbiałego”Rosjanina,MikołajaCzerestwienskiego.Wpierwszymprzy-
padku,przykonstruowaniumodelukresowegodomuOdojewskipo-
sługujesiębardzomocnoskodyfikowanymjęzykiemkulturykreso-
wej,kształtowanymjużoddobystaropolskiej,powtarzającutrwalone
wtymjęzykuuogólnieniaistereotypy.Przypadekdruginatomiastna-
ruszawspomnianąkodyfikację,jestdowodemzłożonościproblema-
tykikresowejiuniemożliwiauproszczonysposóbinterpretacjiświa-
taprzedstawionego.
Sytuacjakresowegodomu-centrumjestzawszezagrożona.Napo-
ziomierozważańteoretycznychwpisujesięonawprocesciągłych
napięćiprzekodowańnaliniicentrum–peryferie.Domjakozorga-
nizowanecentrumatakowanyjestprzezinne–peryferyjnewobec
niego–systemyznaczeń.UOdojewskiegosąto:niechrześcijański
