Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26|rozdziałpierwszy
Wschód,Rosja,Kozaczyznalubukraińskawieś,atakże–nazasadzie
metaforyprzestrzennej–step.IchociażwtwórczościOdojewskiego
odnaleźćmożnawszystkiewymienionepowyżejelementy,łącznie
zniechrześcijańskimWschodem,reprezentowanymwdzieleautora
Wyspyocaleniaprzezideologięsowiecką,tojednakstepzdajesię
byćtutajfigurądominującą.Jestonnietylkotypemprzestrzenigeo-
graficzno-przyrodniczejukazanejwdziele,lecztakżepodstawową,
nadrzędnąmetaforą,określającąjegoideowyiartystycznywymiar.
2.StepOdojewskiego.Próbadefinicji
ZasadniczaakcjacyklupodolskiegorozgrywasięnaPodolu,któ-
regotopografiętworząnieistniejącewrzeczywistości,choćpoten-
cjalniemożliwe,miejsca:Czuprynia,Gleby,Nikorycza,Krzyżtopol,
Hańcza-Czacz,Tuczapsk.Takieukształtowaniemiejscaakcjipozwa-
laOdojewskiemułączyćobrazyrzeczywisteifantazmatyczneoraz
budowaćwtensposóbkrainęstepowejmetafizyki.Uniemożliwiaono
równieżutożsamianieprzestrzeniautentycznegoPodolazartystyczną
wizjąpisarza,chociażjednązkonsekwencjiprzyjętejprzezniego
metodytwórczejjestwłaśniemityzacjaprzestrzenirzeczywistej4.
AnalizęprzestrzenistepuwdzieleWłodzimierzaOdojewskiegona-
leżyzacząćodzastanowieniasię,czymwłaściwiejestówstepwtwór-
czościautoraZasypiewszystko,zawieje…Jużprzypierwszymkon-
takcieztekstamipisarzawidaćprzecieżwyraźnie,żejegoartystyczna
konstrukcjaprzestrzeniniewielemawspólnegozdefinicjąstepu,któ-
rąspotkaćmożnawnaukachgeograficzno-przyrodniczych.
PrzyjrzyjmysięnapoczątekfragmentowizWyspyocalenia.Głów-
nybohaterpowieści,PiotrCzerestwienski,obserwujemigający
woknachwagonukolejowegokrajobraz.Drogaprowadzinajpierw
przezlas,kwiecistełąki,polauprawne;Wtenwidokustąpiłwnetin-
nemu,bardziejznajomemu,iPiotr[…]jużwiedział,dokądjedzie.
[…]Apóźniejzarazzaczynałsiębezkresnyprawiestepiszarzyzna
pól,któretrudnobyłoodróżnićodstepu,zciemniejącąjedyniezrzad-
kaidalekoplamąlasu”(Wo,s.21–22).PociągjechałjakWprzez
głębokitunelsnu”(Wo,s.21),asenność,choćotulająceskładopa-
rypochwiliopadły,trwałanadal.WPiotrsiedziałwciśniętywkąt
przedziału,całymwysiłkiemwoliwalczącznieprzemijającąwciąż
