Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(TEKSTUZUPEŁNIAJĄCY)
DOPLNKOVY
´TEXT
Językpolski
Językpolskiwrazzjęzykiemsłowackim,czeskim,górnołuyckimidol-
nołuyckimorazwymarłymwXVIIIwiekujęzykiempołabskimtworzy
grupęjęzykówzachodniosłowiańskich.
Wdziejachjęzykapolskiegowyodrębniasiętrzyokresy:
1)staropolski(X-pocz.XVIw.);
2)redniopolski(pocz.XVI-poł.XVIIIw.);
3)nowopolski(poł.XVIIIw.dodzi).
Jednymznajstarszychzabytkówjęzykapolskiegojest„Bulla
gnieźnieńska”(zwanateż„ZłotąBullą”)z1136roku,zawierającaponad
400polskichnazwosobowychimiejscowych.
Ostatniebadanianadhistoriąpolskiegojęzykaliterackiegowykazują,
żewPolsceXI-XIIIw.istniałaniemałakulturapimiennicza,czegodowodzą
takdojrzałeliterackodziełajak:„Bogurodzica”,„Kazaniawiętokrzyskie”.
Przełomwrozwojupolskiegojęzykaliterackiegonastąpiłnapoczątku
XVIwiekuiwiązałsięgłówniezdziałalnociąmistrzapolskiegoodrodze-
nia-JanaKochanowskiego.OkresXVIwiekunazywanybywa„złotym
wiekiem”literaturypolskiej.
Dorozwojunowopolskiegojęzykaliterackiegoprzyczyniłasiętwórczoć
pisarzyowiecenia,azwłaszczaromantyzmu,jakrównieżliteratówdru-
giejpołowyXIXiXXwieku.
Literaturapolskawydaławciąguswoichdziejówwieluwybitnychpisa-
rzy,wródnichtakżelaureatównagrodyNobla:HenrykaSienkiewicza
(1905),WładysławaReymonta(1924),CzesławaMiłosza(1980)iWisławę
Szymborską(1996).
Naprzestrzeniwiekówjęzykpolskipodlegałlicznymwpływomobcym:
grekołacińskim,łacińskim,czeskim,niemieckim,tureckim,włoskim,ru-
skim,węgierskim,francuskim,angielskim,cilezwiązanymzdziejami
naroduikulturypolskiej.
Polszczyznadzielisięnapięćzespołówdialektalnych:kaszubski(trak-
towanyniekiedyjakoodrębnyjęzyk),małopolski,mazowiecki,ląski
iwielkopolski.
PozaPolskąjęzykpolskijestużywanywwieluskupiskachpolonijnych,
główniewUSA,Kanadzie,Brazylii,Argentynie,Australii,krajachbyłego
ZSRR,Francji,Niemczech,Anglii.
(wg:„Encyklopediajęzykoznawstwaogólnego”.Podred.K.Po-
lańskiego,Wrocław-Warszawa-Kraków1993,s.409-410;
F.Sławski,„Językisłowiańskie”,[w:]„Językiindoeuropej-
skie”.Podred.L.Bednarczuka,t.II,Warszawa1988,s.916-918)
18