Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poczuciesensużyciastudentówpedagogiki‒przyszłychpedagogów
19
•
biologicznego-któryzapewniaistnienieorganizmu.Odpowiadazaodży-
wianie,wzrostczyzachowaniegatunku.Opierasięnainstynktach,popędach,au-
tomatyzmach,nawykach.Zawieranpotencjalnościpsychiczne,społeczno-środo-
wiskowąaktywnośćjednostki,atakżewzajemnerelacje”(Głaz1998:7).Bytwtym
wymiarzeniemożeodnaleźćżadnegosensu(Frankl1998:10)7;
•
psychicznego-mieszcząsięwnimpotrzebyczłowieka,jegodążenia,wy-
wodzącesięzpopędówemocje,nuczucia,stresy,uzależnienia,relacjespołeczne,
komunikacja,preferencje,roleżyciowe”(Klamut2002:15),atakżedoznania,do-
świadczenia(zarównotepozytywne,jakinegatywne),agresjeczyrelacjemiędzy-
osobowe,międzygrupowe(Głaz1998:8).ZdaniemV.E.Franklawymiartenjestco
prawdaczymświęcejniżspłyceniemczłowiekadojegobiologii,jednakonrów-
nieżniewyczerpujencałkowitościczłowieka”
,tj.niesprawia,żemożemytraktować
gojakojedność(Frankl1998:15).Dlategoteżpowyżejopisanewymiarywedług
V.E.Franklaskładająsięnatzw.nfaktycznośćpsychofizyczną”człowieka,wodróż-
nieniuodwymiarutrzeciego,charakterystycznegowyłączniedlaludzi,któryjest
odpowiedzialnyzatzw.nfaktycznąegzystencję”(Frankl2012a:45,46);
•
duchowego(noologicznego8)-n[…]któregoprzedmiotemjesttroskaczło-
wiekaoostatecznysensijegoposzukiwanie”(Frankl2010:161),napodstawieistot-
nychdlaniegowartości.Oiledwapoprzedniewymiarystanowiązamkniętewsobie
całości,takwymiarduchowyotwieraczłowiekanaświat(Frankl1998:156),wktó-
rymrealizujeonswójsens.Wymiartenwyróżniaczłowiekaspośródinnychbytów,
podkreślającjegospecyficznieludzkiecechyizachowania.nCzłowiekjakoosoba
duchowadoświadczawartościiuczućwyłącznieludzkich,takichjak:wolność,od-
powiedzialność,miłość,cierpienie,lęk,poczucienieuchronnościśmierci,poczucie
sensu”(Michalski2011:51).Zawierawsobiesumienie,dziękiktóremuczłowiekzy-
skujeautonomięmoralną.Dziękitemuwymiarowinczłowiekangażujesięegzysten-
cjalnie,jestpodmiotemiwspółautoremwłasnejżyciowejbiografii”(Głaz1998:8).
Wymiartenstanowirdzeńosoby,jejfundament,apozostałedwawymiary,któresą
charakterystycznenietylkodlaczłowieka,aleidlaniektórychinnychistotżywych,
stanowiąjegonotoczkę”
.StądV.E.Franklpodkreśla,żeistotaludzkan[…]«posiada»
sferępsychofizyczną,podczasgdysama«jest»czymśduchowym”(Frankl2012a:46).
7JakpiszeV.E.Frankl,jeżelisprowadzimyczłowiekadotegowymiaru,tj.ograniczymygodofunkcji
jegoorganizmu,coczyninp.psychoanaliza,towówczasantropologiastajesiędodatkiemdozoolo-
gii,azatemstajesięnaukąn[…]opewnychssakach,którymwyprostowanapostawa«uderzyła»do
głowy”(Frankl1998:10).
8JakwskazujeKazimierzPopielski,terminnoologiczny,czyteżwinterpretacjitegoautoranoetyczny,po-
chodziodgr.nous-umysł.Jednakwpracachzpsychologiianalizującychsensżyciaakcentujesięwnim
nastawieniekuwartościom,n[…]doświadczaniesensużycia,którejestpochodnąuczestnictwaczłowieka
wświeciewartości”(Popielski1993:9-10).Inną,wmoimprzekonaniulepiejoddającąintencjeV.E.Fran-
kla,definicjętegoterminuprzywołująJoannaRóżyckaiKatarzynaSkrzypińska,wedługktórychoznacza
onn[…]zdolnośćdomyśleniaiodnosisiędosferyduchowościczłowieka,dziękiktórejmożeonwykro-
czyćpozasamegosiebieizainicjowaćprocessamorealizacji”(RóżyckaiSkrzypińska2011:103).
