Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wskrzeszanebywały,zmieniałyswegranice,aleichideaniejako
zawszebyłażywa,zawszeistniałysiłydążącedoodbudowyczy
dopodtrzymaniatakichpaństw.JeśliwrócimydoprzykładuPolski,
tojakopaństwowielonarodowezostałaonaodbudowanawmomencie,
kiedyznikałopaństwoHabsburgów.Alewłaśniewielonarodowośćtej
Polskistałasięprzyczynąjejsłabości,chociażnietaokoliczność
spowodowałajejupadekwroku1939.Państwocarówbyłoteż
monarchiąwielonarodową,którawprzeciwieństwiedomonarchii
Habsburgówzawszeuciskałanarodowościwchodzącewjejskład.
Państwocarówprzestałoistnieć,alenaogółwtychsamychgranicach
powstałZwiązekRadziecki,państwofederacyjne.Dlaczegowięc
Austro-Węgrywtakiejczyinnejformieniemogłyprzetrwaćklęski
wojennejirewolucji,aRosjanietylkojeprzetrwała,aleteżstałasię
potęgą,jakąnigdyjeszczewdziejachswoichniebyła?
Tawłaśnieksiążkamaodpowiedziećnatopytanie.Mabowiem
przedstawićzagadnienienarodowościowewpaństwieHabsburgów,jak
onosięodpołowyXVIIIwiekurodziło,jakimprzeobrażeniom
podlegałoiwreszciejakdoprowadziłotowielkieipotężnepaństwo
dozniknięcia.Dzielimynasząksiążkęnarozdziały,któreodpowiadają
poszczególnymfazomrozwojuzagadnienianarodowościowego.Okres
pierwszytobudzeniesięświadomościnarodowejwśródludówtego
państwa.Procestenprzebieganiecoinaczejukażdegoznarodów
wchodzącychwskładmonarchiihabsburskiej.Zaczynasię
onwdrugiejpołowieXVIIIwieku,akończywczasierewolucji1848
roku.Wciągutegoczasunarodowości,któreniemiałyalbopozbyły
siętradycjipaństwowych,najpierwkierująswojewysiłki
kustworzeniuwpełniwykształconegojęzykaliterackiegoizwiązanej
znimsamowiedzynarodowej,dopieropotemstawiająkonkretne
postulatypolityczne,dążądotakiejprzebudowypaństwa,aby
winstytucjachpaństwowychuzyskaćgwarancjęochronyirozbudowy
swojejkulturynarodowej.Chociażjużprzedrewolucją1848roku
