Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
SpotkaniazAndrzejemWalickim
kładamodniesieniesiędorealizmupolitycznegoProfesoraWalickiego
orazsynkretyzmumetodologicznego,wyrażającegosięwtransdyscypli-
narnościbadań.
ProfesorAndrzejWalickibyłwskaliświatowejnajwybitniejszym
znawcąproblematykidziejówmyślirosyjskiejidobrzewiedział,coztą
wiedzązrobić3.Pokazującbogactwoidei,wskazywałpodczasswoichpe-
regrynacjipoświecie,jakważnejestujęciewieloaspektowe,pozbawio-
nedeterminizmów,kalekiuprzedzeń.Niemożnaprzecieżwszystkich
motywacjiwrogiegostosunkudoRosjitłumaczyćnieustannieodległą
historią,geopolitykączymispercepcją.Anawetosobistymikrzywdami,
którychdoznałwswojejmłodości.Owszem,bezlicznychuwarunkowań
niedasięzrozumiećRosjiistosunkówpolsko-rosyjskich,aleprzecieżnie
mogąwspółcześnirządzący,zakładając,żesąracjonalnymigraczamipo-
litycznymi,wszystkiegozrzucaćnahistorycznekrzywdyideterminanty
geopolityczne.Ostatecznietoniehistoriaigeopolitykasączynnikami
sprawczymi(onesączynnikamiwarunkującymi!).Toludzkaświado-
mośćiaktywnośćwkonkretnychsytuacjachdecydujeotakim,anie
innymbiegudziejów.Niemażadnejmitycznej„koniecznościdziejowej”,
niepozwalającejwspółczesnymPolakomwyjśćnaprzeciwracjonalnym
rozwiązaniom,przedewszystkimnaprzeciwdialogowiiposzukiwaniu
wwielusprawachjeśliniekompromisu,toprzynajmniejpewnegoroz-
wiązaniatymczasowego.Zwłaszcza,żeRosjanieprzejawiawobecPolski
aniwrogichzamiarów,aniniemasprzecznychzPolskąinteresów,jeśli
zdiagnozujesięjewduchuanalitycznym,anieideologicznym.
AndrzejowiWalickiemubliskiebyłysłowaStanisławaBrzozowskie-
go:„KtomyślioprzyszłościPolski,musirozumiećRosję,musijąrozu-
miećlepiej,niżonasamasiebiepojmuje”4.Wsukurstejwypowiedzi
idziewspółczesnynamAndrzejLeder,pisząc,że„rozumieć,nieoznacza
sięzgadzać.TojestpodstawowywymógOświecenia”5.Pozostańmyza-
temprzyswoichzdaniach,aleszanujmysięnawzajem.
AndrzejWalickidużouwagipoświęciłproblematycerekoncyliacji–
pojednaniainormalizacjiwstosunkachsąsiedzkich,zwłaszczapolsko-
rosyjskich.Bezprzebudowymentalnejtrudnosobiewyobrazićpowrót
3P
.Kozłowski,op.cit.,s.223.
4M.Bohun,Polska,Rosja,„Kuźnica”.KilkasłówoAndrzejuWalickim(1930–2020),
„Zdanie”2020,nr3–4,s.87.
5
R.S.Czarnecki,Małarzeczopolitycznymrealizmie,„SprawyNauki”2021,
nr6–7.
