Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oautorzetejflksiążeczki”
15
abyocalićchoćczęśćmajątku,orazzmienićtrybżyciarodzinynaskrom-
niejszyioszczędny12.PolatachFryderykSkarbekwspominał,żepodczas
ostatniegowielkiegoprzyjęciajedynąsmutnąizatroskanąosobąbyła
właśniesolenizantka,LudwikazFengerów13.
Obrazmatki-którajeszczedługopoucieczceojcamusiaławalczyć
ogodnybytdlasiebieiswoichdzieci-połączonyzpamięciąospokoj-
nym,prostymdomudziadkaFengerabędziestanowiłwewspomnieniach
pisarzakontrastwobecojcowskiejlekkomyślnościiupodobaniadożycia
ponadstan.RozmyślaniaSkarbkanadróżnicąpomiędzytymiskrajnie
odmiennymisposobamiprowadzeniażyciaiichkonsekwencjamiznaj-
dąpolatachodzwierciedleniewjegotwórczościprozatorskiej,również
wPodróżybezcelu14.
Niezwykleistotnymelementemmającymwpływnacharakterprzy-
szłegopisarzabyłajegoedukacja.jejpoczątkiuznaćmożnazabardzo
typowedlawychowaniaprzeciętnegopolskiegoszlachcica.wpamiętni-
kachSkarbekzapisałnastępującewspomnienie:
Dlamniezaśsprowadzonyzostałpedagogzwarszawyspomiędzyzaczy-
nającychsięrozpleniaćfrankistów,zalecającychsięjedyniepięknąwy-
mowąfrancuskąigraniemnaskrzypcach,aletenanijednego,anidru-
giegomnienienauczyłiwogólemałosiętroszczyłomnie,przeważnie
biorącudziałwzabawachtowarzyskich,będąculubieńcemojcamego15.
OwegonauczycielazastąpiłPolak,prawdopodobnieeksjezuita,który
potrafiłwkupićsięwłaskirodzicówprzyszłegopisarza.SamSkarbekpo
latachuznałgozakolejnegooszusta,któregometodamidydaktycznymi
byłyzmuszanieuczniówdozapamiętywanialekcji,głośnegowygłasza-
niaich,przyniezwracaniuwiększejuwaginapoprawnośćpowtarza-
nychzdań,orazbiciedyscypliną.Prawdziweobliczenauczycielaodkryły
wkońcudwiejego…żony,któreprzezprzypadekodwiedziłygowtym
12Zob.T.Żychliński,złotaksięgaszlachtypolskiej,t.XXV,Poznań1903,
s.108-109.
13Zob.PamiętnikiFryderykahrabiegoSkarbka,dz.cyt.,s.41.
14Por.K.Bartoszyński,FryderykSkarbek(1792-1866),w:Pisarzepolskiego
oświecenia,t.III,red.T.KostkiewiczowaiZ.Goliński,warszawa1996,s.886.
15PamiętnikiFryderykahrabiegoSkarbka,dz.cyt.,s.38-39.
