Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
11
duje,żeanaliznapoziomiemikro,napoziomiezdarzenia,jednej
wypowiedziznajdziemywjejksiążceniezmierniemało.Przykładowo,
interpretacjamotywuEryka,zamkniętegowklatceituczonegoro-
bakamiprzezCziczimeków-zdobywcówTollanu,jestinteresująca,
alewłaśniedziękitemu,żebadaczkanamomentporzucanajej
potrzebypowziętecałościowezałożenia,atopozwalajejskupićsię
naniewielkim,choć-jakzwykleuParnickiego-bardzozłożonym
szczególe.
ZodmiennąsytuacjąmamydoczynieniawksiążceChojnackiego.
Badacztendokonujeczasembardzointeresującychwstępnychroz-
poznańproblemowych,bypóźniejzaprzepaścićjewpowierzchownej
analizie.Otoprzykład:
Informacjahistorycznaopostacizprzeszłościjestzaledwie
wizytówką,którapowiadamia,żektośistniał,żeczegośdoko-
nał.Perspektywabadaczaiperspektywaautentycznejpostaci
historycznejzaledwiesiękrzyżują,nigdyniesąidentyczne.
Parnickiemuzależydlategonarozszyfrowaniuzagadki,jaką
stanowidlanasczłowiekminionychepok,pragniezrozumieć
mechanizmyjegoosobowości,przyczynyjejpowstania,spo-
sóbuzewnętrzniania.Chciałby,abyto,cojestjużtylkownaj-
lepszymprzypadkusłowem,stałosię-dziękiliteraturze-cia-
łemistniejącymwsłowieipoprzezsłowo6.
Założeniebardzotrafne,bardzoprawdziwe,niezależnieodtego,
jakbardzoopierasięonowyłącznienafortunnejlekturzetytułujed-
nejzpowieściParnickiego(mamtu,oczywiście,namyślipowieść
Słowoiciało).Jednaktęfortunnośćwstępnegorozpoznaniazaprze-
paszczabadaczwkonkretnychanalizach,jakbyzapominałoswym
założeniuwyjściowym.Zaczynatraktowaćpostacijakoreprezenta-
tywnetypy,jakoaktanty,czasemsprowadzajewyłączniedoschorzeń
psychicznych,niekiedydodewiacjiseksualnych:"Tagaleriaegocen-
tryków,egoistów,masochistówisadystówobejmujepostacirozrzu-
6AuchoJNAcKi:Parnicki.Wlabirynciehistorii.Warszawa1975,s.40.
cozrobićztradycjąinterpretacyjną?
