Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wstęp
Chemialeków(ang.medicinalchemistry)jestinterdyscyplinarnąnaukąobejmu-
jącąchemięorganiczną,biologięmolekularną,chemięobliczeniową,atakżefarma-
cjęifarmakologię.Angielskiterminmedicinalchemistry,odnoszącysiędoleków,
częstotłumaczonyjestnapolskijakonchemiamedyczna”iczasamiinterpretowa-
nywsensieposzerzonymoproblemychemiiwmedycynie.Istniejąjednakinne
nauki,jakbiochemia,którychprzedmiotodnosisiędotakichzastosowań,znacz-
nieprecyzyjniejjeopisując.Wartozauważyć,żetakżewliteraturzeangielskiejter-
minmedicinalchemistryrozumiesięczasaminiecoszerzejniżtylkojakochemię
leków.Rzadziejspotykasiętampojęciemedicalchemistry,którejestjeszczebliższe
polskiemuterminowinchemiamedyczna”
.
Zewzględunacechującyhomosapiensinstynktprzetrwaniasztukaleczenialu-
dzi,czylimedycyna,zawszebyłaprzedmiotemogromnegozainteresowaniaczło-
wieka.Lekiposzukiwanesąodczasówprehistorycznych.Pierwszetakiesubstancje
odkrywanoprzypadkowo.Zadaniemchemiijestwytwarzaniemolekułwykazują-
cychpożądanedziałania.Stosowniedotegolekiemokreślasięsubstancjęopożą-
danymprofiluaktywnościbiologicznej.Ponieważfarmaceutyki(potocznie:leki)
reprezentująnajważniejszączęśćrynku,problemyzwiązanezotrzymywaniemta-
kichsubstancjiokreślasięczęstomianemprojektowaniaiposzukiwa-
nialeków(ang.drugdesignanddiscovery).Nawetdzisiajposzukiwanienowych
farmaceutykówjestbardzoskomplikowanymprocesem,któryztrudempoddajesię
racjonalizacji.Złożonośćopracowanianowegolekupodkreślastosowanyczasami
terminnracjonalneprojektowanie”(ang.rationaldesign)leku.Pojęcietoprzeczy
logiceijesttautologiąjęzykową-boczymożliwejestprojektowanienieracjonalne?
Dostrzegającteprobemynomenklaturowe,wostatnimczasieterminn(racjonalne)
projektowanieleków”zastąpujesięczęstobardziejprecyzyjnymokreśleniemnpro-
jektowaniemolekularne”
,któremożnazdefiniowaćjakokonstruowanie
nowychcząsteczekookreślonymprofiluaktywnościchemicznejlubbiologicznej.
Ramka1
NajwcześniejszyprzekazpisanydotyczącyterapiidatujesięnaXVIwiekp.n.e.Napapiru-
siezanotowanowówczasponad800recepturfarmaceutycznych,wtymrecepturęprepa-
ratuopium.Wiedzanatematwłaściwościterapeutycznychziół,roślinipraktykleczniczych
rozprzestrzeniałasięwstarożytnychcywilizacjachnaterytoriach,przezktóreprowadzi-
łyszlakihandloweinaktórychtoczyłysięwojny.Przepisyadaptowanopowszechniezin-
nychkultur,wzbogacającwłasneumiejętnościisztukęleczenia.WstarożytnejGrecjiiRzy-
mieważnączęściąfarmakologiibyłaumiejętnośćwytwarzaniaodtrutekprzeciwtruciznom,
