Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Gojeniesięran
MarekProst
Gojeniesięranyjestnaturalnąreakcjąnazranienietkanek.Jesttoskomplikowa-
nyprocesfizjologiczny,wktórymbiorąudziałróżnerodzajekomórekicytokin,
mediatorystanuzapalnegoiukładnaczyniowy.Procesgojeniaskładasię
znastępującychfaz[1-6]:
1)krzepnięciakrwi;
2)zapalnej;
3)proliferacyjnej;
4)przebudowyitworzeniasięblizny.
Wpierwszejfaziepozranieniudochodzidoskurczunaczyńkrwionośnych,który
trwa5-10minutimanaceluzahamowaniekrwawienia.Równocześnierozpoczyna
sięprocestworzeniaskrzepupoprzezaktywacjęidegranulacjępłytekkrwioraz
odkładaniesięwłóknika.Utworzonyskrzepwłóknikowystabilizujeranę,hamuje
krwawienie,tworzybarieręprzeciwkobakteriomorazsłużyjakomacierzdopóź-
niejszegownikaniakomórekstanuzapalnego.Fazazapalnazaczynasięwciągu
24godzinodzranieniaitrwa4-5dni.Jejroląjestoczyszczenierany.Skrzepiuszko-
dzonetkankiwokółzranieniauwalniająprozapalnecytokiny,interferonyiczynniki
wzrostu,takiejak:transformującyczynnikwzrostubeta1(TGF-β1,transfor-
minggrowthfactorβ1),płytkopochodnyczynnikwzrostu(PDGF,platelet-derived
growthfactor),czynnikiwzrostufibroblastów(FGF,fbroblastgrowthfactor),czyn-
nikmartwicynowotworów(TNF,tumornecrosisfactor)inabłonkowyczynnik
wzrostu(EGF,epidermalgrowthfactor)[1-4,6].Równocześniedoranyzaczynają
wnikaćneutrofile,limfocytyorazmonocyty,któreprzekształcająsięwmakrofagi.
Funkcjąneutrofilijestoczyszczanieranyzbakteriiiresztektkankowych.Produ-
kująoneproteazy,kolagenazęireaktywneformytlenu,którerozkładająuszko-
dzonetkankiwranie.Ichnadmiernaprodukcjamożejednakuszkadzaćgojącesię
tkankiiopóźniaćtworzeniesięblizny.Makrofagipobudzająwnikanieiaktywują
3