Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Pojęcieprawa
adresatprawa;prawodawcakształtujerównieżcałyszeregsytuacji,októrychniemożna
powiedzieć,żesąnormamiokreślającymipowinnezachowaniaprzezzakazyalbonakazy.
Istniejeogromnyobszarprawaniemającywymiaruzakazówczynakazów.Należydo
niegowieleinnychregulacji,np.regulacjeprawakonstytucyjnegoczycywilnego(art.2
KonstytucjiRPmówi,żeRzeczpospolitaPolskajestdemokratycznympaństwempraw-
nym,urzeczywistniającymzasadysprawiedliwościspołecznej;art.10§1k.c.mówi,że
pełnoletnimjest,ktoukończyłlatosiemnaście),októrychmożnapowiedzieć,żesą-tak
samojaktradycyjnierozumianenormy(zakazyinakazy)-poprostuprojektowanąprzez
prawodawcęrzeczywistością,wedługjegopreferencjiaksjologicznych(ufundowanych
nawartościowaniu)iprakseologicznych(ufundowanychnakryteriachskutecznego
isprawnegodziałania)2.Nieodbieratojednaktejsferzeprzepisówprawnychprzymiotu
normatywności,botawdoktrynierozumianajestbardzoszeroko-normatywnośćto
projektowanierzeczywistościspołecznejprzezprawodawcę.
Mówiącoprawodawcy,zhistorycznegopunktuwidzeniapodmiottenmożebyćjedno-
osobowy(wódz,cesarz,król,imperatoritp.)lubwieloosobowy(sejm,senat,parlament,
gabinet,radaitp.).Mówimywtedy,żeistniejepodmiotrozumianyjakoinstytucja3,który
jestpowołanydotego,abynormować,czyliprojektowaćtreśćrelacjispołecznychdla
danegokręgupodmiotów.Tatreśćniejestjużcodozasadyzależnaodadresata,ale
jestmuniejakonarzucona,aonmusisięjejpodporządkować.Takrozumianepojęcie
prawanazwijmyprawodawstwem4.
Prawodawstwojestwięczinstytucjonalizowanąformąprojektowaniarelacjispołecznych,
wtymtworzeniawięzizobowiązaniowych.
Poprzedstawieniupojęciaprawajakowięzizobowiązaniowejipojęciaprawodawstwa
powstajepytanieoichwzajemnyzwiązek.Tarelacjamodelowozdeterminowanajest
preferencjamipodmiotuzwanegoprawodawcą,tzn.odpowiedziąnapytanie:które
relacjezobowiązaniowepowstałemiędzypodmiotamiwwynikuspełnieniaprzeznie
aktówmowyocharakterzezobowiązaniowymsąprzedmiotemzainteresowaniapra-
wodawcy?Wglądwistniejącąrzeczywistośćpokazuje,żeczęśćtegoobszarujestprzed-
miotemprawodawstwa,aczęśćnie.Prawodawcanieinteresujesięnp.zobowiązaniem
powstałymnagrunciejednostronnegoprzyrzeczenia,przykładowowpostacitreści:
nPrzyrzekam,żeodprowadzęCięnadworzec”
,interesujesięnatomiastprzypadkiem
takzwanegoprzyrzeczeniapublicznego,czylipublicznegoprzyrzeczenianagrodyza
2Zagadnienietozwiązanejestzproblematykąrólsemiotycznychwypowiedziitzw.operatorówdeon-
tycznych.Kwestietesąszczegółowoomawianewrefleksjinaukowejnależącejdosemiotykilogicznejoraz
teoriiifilozofiiprawa.
3Tojednozeznaczeńsłowaninstytucja”;doinnychodwołamysięwinnymmiejscu.Turozumiemyje
jakogrupaosóbbiorącaudziałwżyciupolitycznym(organizacjapaństwowa).
4Wyjaśnijmyjeszcze,żenprawodawstwo”możebyćrównieżrozumianejakoprocestworzeniaprawa
-tuchodziorezultattegoprocesu,tojestaktynormatywnezawierająceprzepisyprawne.Dlazaznaczenia
różnicybędziemysięposługiwaliterminemnprocesprawodawczy”
.
