Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.
WPROWADZENIEDOEKONOMII
pożądanychzmian.Możnawzwiązkuztympowiedzieć,żeekonomiapełnifunkcję
poznawcząiaplikacyjną.
Funkcjapoznawczapoleganatym,żeekonomiadostarczawiedzyozjawiskach
iprocesachgospodarczych,orządzącychnimiprawidłowościachorazoichprzyczynach
iskutkach.Naogółprzyjmujesię,żegłównąpowinnościąekonomiijakonaukiiuprawia-
jącychjąekonomistówjestszukanieodpowiedzinatrzykluczowepytania:co,jakidla
kogoprodukować,abywdanychwarunkachiprzydanychzasobachmożliwienajlepiej
zaspokoićpotrzebyspołeczeństwa.
Coprodukować,gdyżzpowoduograniczonościzasobówtrzebadokonywaćwyboru
produktówbardziejimniejważnych.Czywystarczajątukryteriarynkowe(możliwość
osiąganiawysokiegozysku),czynależyuwzględnićteż(iwjakimstopniu)kryterianie-
związanebezpośredniozrynkiem,abyzapewnićokreślonąpodażtzw.dóbrpublicznych
ispołeczniepożądanych.
Jakprodukować,gdyżjestnaogółwielemożliwościwynikającychztego,żepo-
szczególnegospodarkidysponujążnymizasobamidóbrkapitałowychipracy.Wkra-
jachrozwiniętychjestnajczęściejdostatekkapitału,umożliwiającywyposażeniemiejsc
pracywnowoczesne,relatywniedrogietechnologie.Wkrajachsłabiejrozwiniętychra-
czejniematakichmożliwościiprodukcjaopierasięnawykorzystaniudużychnakładów
pracy.żnicewrelacjachmiędzykapitałemapracąwpływająnamożliwądoosiąg-
nięciastrukturęgospodarczą(np.niemożnaprodukowaćponaddźwiękowychsamolo-
tówodrzutowychbezstosowaniametodwytwórczychopartychnanajnowocześniejszych
technologiach).
Dlakogoprodukować,gdyżnależybraćpoduwagęm.in.poziomistrukturędocho-
dówdanegospołeczeństwa.Ludziebogacikupujązreguływyrobywysokiejjakości,wy-
rafinowanetechnicznieiestetycznie,modne.Gotowisązaniedużopłacić,aprzytym
częstojewymieniająnanowsze.Ludzieoniskichdochodachmuszązadowolićsięwyro-
bamimniejnowoczesnymi,oniższejjakościiniezbytmodnymi,alemającymiwalorprzy-
stępnejceny.Towszystkowywierawpływnastrukturęgospodarcząitempojejzmian.
Funkcjaaplikacyjnaekonomiipolegazkoleigłównienatym,żejejustaleniaiwyni-
kająceznichwnioskidostarczająwskazówekprzydatnychwdziałalnościgospodarstwdo-
mowych,przedsiębiorstw,państwa(wtymrządu),związkówzawodowychitd.Wskazówki
teułatwiająposzczególnympodmiotompodejmowanieprawidłowychdecyzji.
Niezawszeekonomiścipodająwynikiswoichanalizibadańwsposóbbezstronny.
Trudnoimniekiedyuniknąćsubiektywnegopodejściaodzwierciedlającegouznawa-
newartości,światopogląd,sympatieiantypatiepolityczne.Wzwiązkuztymnależy
rozróżnićzarównosądy(stwierdzenia)pozytywne,jakinormatywne.Osądachpozy-
tywnychmówimywtedy,gdybadaczrzeczywistościspołeczno-gospodarczej,odwołując
siędofaktów,starasięwsposóbbezstronny,przyużyciunaukowychmetod,wyjaś-
niaćprawidłowościdotyczącetejrzeczywistościipróbujeodpowiedziećnapytania
typu:jakiezjawiska,procesyidziałaniamająistotnywpływnagospodarkę,jakiesą
przyczyny,uwarunkowaniainastępstwapewnychzjawisk,dojakichskutkówprowa-
dzątakieczyinnedziałanialudziitp.Natomiastzsądaminormatywnymimamydo
czynieniawtedy,gdybadaczwyrażasweprzekonaniaiformułujepewnezalecenia
24