Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.
PODSTAWOWEPOJĘCIAIPRZEDMIOTEKONOMII
(2014r.)najniższyprocentudziału(poniżej2,2%)zatrudnionychwrolnictwiemanp.
Holandia,Belgia,Luksemburg,Niemcy,Malta,WielkaBrytania,anajwyższyRumunia,
Bułgaria,Polska,Chorwacja,PortugaliaiGrecja(kilkanaścieprocent)2.
Opierającsięnakryteriumzatrudnienia,donajbardziejuprzemysłowionychpaństw
UEnależą:Czechy,Estonia,Polska,Słowacja,SłoweniaiRumunia(wprzemyśleibu-
downictwiepracujetamconajmniej28%ogółuzatrudnionych).Najniższyudziałzatrud-
nionychwprzemyśle(poniżej20%)występujewDanii,Irlandii,Holandii,Francji,Grecji
iWielkiejBrytanii
3
.NajbardziejHpostindustrialny”charakter(ponad79%zatrudnionych
pracujewusługach)majągospodarkiBelgii,Danii,Francji,Luksemburga,Holandii
iWielkiejBrytanii.Względnieniskijestnatomiastudziałzatrudnieniawusługach(nie
przekracza63%)wBułgarii,Chorwacji,Czechach,Polsce,RumuniiiSłowenii.Łatwo
możnadostrzec,żenajdalejidącaewolucjastrukturyzatrudnienianastąpiławkrajach
EuropyZachodniej,awEuropieŚrodkowo-Wschodniejstrukturatamaciąglecharakter
bardziejtradycyjny.SpostrzeżenietoodnosisiętakżedoPolski.
Ekonomiazajmujesięzwłaszczatymiśrodkamizaspokojeniapotrzebludzi,któresą
otrzymywanewdrodzewydobywania,przetwarzaniaiprzemieszczaniazasobówprzyro-
dy.Skutkiemtakiejdziałalnościsąróżnorodnedobra4iusługi–nazywaneproduktami.
Opróczproduktówistniejąteżtzw.dobrawolne,niebędącewynikiemprodukcji,awięc
występującewprzyrodziewpostacinadającejsiędozaspokojeniaokreślonejpotrzeby
ludzkiej(np.powietrzeniezbędnedooddychania).Wpraktycezasobytegotypudóbr
wyczerpująsię,zachodziwięcpotrzebaracjonalnegoichwykorzystywaniaiszerszegoza-
interesowaniasięnimizestronynaukekonomicznych.
Produkcjajestmożliwadziękiwykorzystaniuczynnikówprodukcji.Wyodrębniasię
zazwyczajtrzypodstawoweczynnikiprodukcji:pracę,ziemięikapitał.
Pracajesttozespółświadomychicelowychczynnościczłowieka,dziękiktórymod-
działujeonnaotaczającągoprzyrodęijąprzekształca.Pracującczłowieknietylkozmie-
niasweotoczenie,lecztakżesiebie,wzbogacaswójintelekt,gromadzidoświadczenia,
modyfikujeswójsposóbwidzeniaświata,doznaniaiodczucia,poszerzaskalęswoichpo-
trzeb.Produkcjaipracamającharakterspołeczny.Ludzie,którzycośprodukują,nie
pracująwodosobnieniu.Ichpracałączysięizazębia.Procesuspołecznieniaprodukcji
wyrażasięrównieżwtym,żedanyproduktjestefektempracycorazwiększejliczbyludzi.
Ziemiaobejmujeszerokorozumianezasobynaturalne,czyliziemięwścisłymtego
słowaznaczeniu(ziemięuprawną,gruntypodzabudowę,terenyrekreacyjne)orazwszel-
kiezawartewniejbogactwanaturalne,lasy,wodyitd.Ograniczonośćinieodnawialność
tegoczynnikabudziłaoddawnaniepokójekonomistówiobawy,żemożeonstaćsię
głównymhamulcemwzrostugospodarczego.Obawytenajpełniejprzedstawiłekonomi-
staangielskiThomasMalthus(1766–1834,pierwszywAngliiprofesorekonomiipolitycz-
nej).Zwracałonuwagęzwłaszczanadwiekwestie:
2LiczącwedługmetodologiiFAO,toPolskamanajwiększyudziałzatrudnieniawrolnictwiewUE.
3WEuropienajwyższyudziałzatrudnieniawprzemyślemaBiałoruś.
4StosowanybardzoczęstownaukachekonomicznychterminHdobro”pochodzizapewnestąd,żeodnoszony
jestzazwyczajdoczegoścojestdlakogoścenne,przedstawiadlaniegojakąśwartość.
27
