Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Podstawyeksploatacjiurządzeń
Resurs(potencjałeksploatacyjny)toilośćprzewidywanejdowykonania
przezurządzeniepracy,poktórejwymagaonookreślonegodziałania,tj.obsługi
lubmusibyćwymienionenanowe.Wyróżnićmożnazatem,np.wprzypadku
silnikaspalinowegolubpojazdu,resursnanapełnieniuzbiornikapaliwem,resurs
międzyobsługowy-międzykolejnymiobsługami,resursmiędzynaprawczy-
międzykolejnyminaprawamilubresurscałkowity,tj.dochwililikwidacji.Wtym
kontekściepojęcieresursunależyodróżniaćodresursusprawnejpracy,który
jestogólnąmiarąeksploatacji,czyliilościpracywykonanejprzezurządzenie,
imożeoznaczać:czaspracy,przebiegwyrażonywkilometrach(km)lubmoto-
godzinach(mtg),liczbęwłączeńitp.Obiekttechnicznymazatempewienzasób
pracy,zasóbmożliwościfunkcjonowania,zawartywtymobiekcie,aużytkowa-
niepoleganapozyskiwaniu,udostępnianiusobieprzezczłowiekaokreślonych
ilościtegozasobu.Analogiczniejakwprzypadkueksploatacjizłożanaturalnego
następujewyczerpywaniezasobutegozłoża,takiwprzypadkueksploatacji
obiektutechnicznegoprzedmiotemdziałaniajestobiektiudostępnianiego
wiążesięzwyczerpywaniemjegozasobu.Należypodkreślić,żezasóbmożli-
wościfunkcjonowania-potencjałeksploatacyjnyurządzeniajestwłaściwością
obiektutechnicznego,ailośćzasobu,uzyskanaprzezczłowiekawprocesiejego
eksploatacji,jestzależnaodwarunkówiparametrówpracyurządzenia,aprzez
towznacznymstopniuzależnaodczłowieka-operatora.Zużyciezasobupracy
urządzenianastępujepodwpływemdziałającychnanieczynników,według
określonychmechanizmów,czyliwokreślonysposób.
1020Czynnikidziałającenaurządzeniatechniczne
Każdeurządzeniemaokreślony,zgodnyzwymaganiami,stanpoczątkowy
iwynikająceztegowłaściwościużytkowe.Wczasiefunkcjonowanianastępuje
zużyciepotencjałueksploatacyjnegourządzenia,rozumianegojakozdolność
dowykonywaniastojącychprzednimzadań.Zużyciepotencjałueksploatacyjnego
urządzeniajestzwiązane,awłaściwiejestwynikiemzmianyjegostanupoczątkowe-
go.Czynnikidziałającenaurządzenia[109]wokresieichfunkcjonowaniamożna
podzielićwedługkryteriówźródłaichpochodzeniawzględemurządzeniana:
czynnikiwewnętrzne(robocze)iczynnikizewnętrzne(pochodzącezotoczenia).
Klasyfikacjawedługnaturyfizycznejoddziaływaniapozwalawyróżnićczynniki:
-mechaniczne-związanezwystępowaniemsiłtypu:oporyużyteczne,siły
napędowe,ciężkości,bezwładności,sprężystości,oporytarcia,oporyośrod-
ka.Powodująonewystępowanieobciążeń,zużyciemateriałów,cowkon-
sekwencjigroziuszkodzeniemurządzenia.Zewzględunaintensywność
oddziaływaniasąnaogółnajważniejsze;
-elektryczne-wzrostnapięciainatężeniaprąduelektrycznegoponad
ustalonydladanegourządzeniapoziom,główniewstanachnieustalonych
funkcjonowaniaurządzeńelektrycznychielektronicznych;
