Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Podstawyeksploatacjiurządzeń
Wokresieeksploatacjisystemytechnicznezużywająsię,ulegająuszkodzeniom
idochodządostanówgranicznych,wktórychnastępujeichlikwidacja.Utrzyma-
niewysokiejgotowościurządzeniadorealizacjifunkcjiwymagasystematycznego
działaniawceluutrzymaniaiodtwarzaniategopotencjałueksploatacyjnego.
Jakoogólneprzyczynyuszkodzeńmożnawskazaćbłędypopełnionewkolej-
nychfazachpowstawaniaobiektuijegoeksploatacji.Zatemsąto:
-błędykonstrukcyjne;
-błędytechnologiczne;
-błędyeksploatacyjne;
-starzeniesię.
Możnatakżedokonaćklasyfikacjiuszkodzeńwedługróżnych,podstawowych
kryteriówiwyróżnićnastępująceichrodzaje:
-wzależnościoddziałającegobodźca:
•uszkodzeniaodbodźcówskokowych–spowodowaneprzezchwilowe
przekroczeniedopuszczalnegoobciążenia,
•uszkodzeniaodbodźcówkumulującychsię–skutkinarastająwdługim
okresie,auszkodzeniemożenastąpićpodczaswystąpieniabodźcaobcią-
żeniaoodpowiedniozmniejszonejwartościlubwskutekprzekroczenia
granicznejwartościzużycia;
-wzależnościodlokalizacjiuszkodzenia:
•uszkodzeniaobjętościowe,typupęknięcie,odkształcenie,
•uszkodzeniapowierzchniowe,aściślej,warstwywierzchniej.
Istniejezwiązekmiędzypowyższymikryteriamiklasyfikacjiuszkodzeńiich
przyczyną,np.uszkodzenieodbodźcówskokowychmanajczęściejcharakteruszko-
dzeniaobjętościowegospowodowanegobłędamikonstrukcyjnymi,tj.nieprzysto-
sowaniemelementudodanegoobciążenialubeksploatacyjnymi-przekroczeniem
dopuszczalnegoobciążenia.
Powstająceuszkodzeniamająwpływnagotowośćurządzeńdowypełniania
funkcji,efektywnośćrealizacjizadań,możliwośćwykonaniazadania,atakże
nabezpieczeństwoeksploatacji.Jakjużzaznaczono,znacznywpływnasprawność
izdolnośćurządzeniadorealizacjizadańmaczłowiek-operator.Dlategosystemy
technicznenależytraktowaćjakoukładytypuczłowiek-maszyna,któregosku-
tecznefunkcjonowaniemożeuleczaburzeniuzpowoduuszkodzeniaurządzenia
lubpopełnieniabłęduprzezczłowieka.
1040Modeledziałaniaczłowiekazurządzeniem
Jakzaznaczonowyżej,starzenieizużywanienależytraktowaćjakoprocesy
towarzysząceeksploatacjiurządzenia.Eksploatacjąnazywamybowiemdziałania
człowiekazurządzeniempolegającenaposługiwaniusięurządzeniemlubjego
wykorzystaniuprzezczłowiekadozaspokojeniawłasnychpotrzeb.Racjonalna
eksploatacjawymagapełnegowykorzystaniazasobupracy-potencjałueksplo-
