Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Podstawyfizjologiizwierząt
•
aminokwasy-kwasgamma-aminomasłowy(GABA),gli-
cyna,kwasglutaminowy;
•
neuropeptydy(związkizbudowanezkilkudokilkunastu
aminokwasów)-substancjaP,enkefaliny,endorfiny,wa-
zopresyna,oksytocyna,somatostatyna,etc.;
•gazy(tlenekwęgla,tlenekazotu).
Drugie,istotnekryteriumpodziałuneuroprzekaźnikówzwiązane
jestzichwpływemnakomórkędocelową.Uwzględniającpowyższe
kryterium,neuroprzekaźnikichemicznepodzielononapobudzają-
ce(np.kwasglutaminowy)orazhamujące(np.GABAczyglicyna).
Należyjednakzaznaczyć,żetoczykomórkapostsynaptycznazosta-
jepobudzona(jejbłonaulegadepolaryzacji)czyzahamowana(jej
błonaulegahiperpolaryzacji)niezależyodbudowychemicznejczą-
steczkineuroprzekaźnika,aleodrodzaju/typureceptora,zjakim
neuroprzekaźniksięłączy.Stądwieleneuroprzekaźników(np.ace-
tylocholina,serotonina)wywieraćmożezarównoefektypobudzają-
cejakihamujące,zależnieodmechanizmudziałaniakonkretnych
typówreceptorówzlokalizowanychwbłoniepostsynaptycznej.
PRZEKAZYWANIEINFORMACJIWSYNAPSIECHEMICZNEJ
Naprocesprzekazywaniainformacjiwsynapsiechemicznejskła-
dasięszeregzjawiskzachodzącychodmomentudotarciafali
depolaryzacji(impulsunerwowego)dozakończeniaaksonuneu-
ronupresynaptycznegodochwilizmianypotencjałubłonowego
komórkipostsynaptycznej.Zjawiskateprzebiegająwidentyczny
sposóbwewszystkichsynapsachchemicznych(ryc.1.29)iprzed-
stawiająsięnastępująco:
•
impulsnerwowydocieradozakończeniaaksonukomórki
presynaptycznej;
•
depolaryzacjaelementupresynaptycznegozwiązanajest
zszybkim,dokomórkowymprądemjonówCa
2+
(wbłonie
kolbkisynaptycznejwystępująkanałynapięciowozależne
dlajonówCa
2+
);
•
jonyCa
2+
lawinowonapływajądoelementupresynaptycz-
negoiłączącsięzkalmodulinąaktywująspecyficznąki-
nazębiałkową,którafosforylujebiałkounieruchamiające
pęcherzykisynaptyczne-synapsynę;
54
