Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
spadkupierwotnejtemperaturymagmy,przezcominerałyniezdołaływykry-
stalizowaćsięwpostaciwyraźniejszychform.Takiekrzepnięciewystępujenaj-
częściejwpobliżulubnapowierzchniziemi.Skaływulkaniczne,obokstruktury
porfirowej,majągłówniestrukturęszklistąiskrytokrystaliczną.
Teksturąnazywamysposóbułożeniaminerałówwskaleorazstopieńwy-
pełnieniaprzestrzeniobjętejskałąprzezposzczególneminerały.Wzależności
odułożeniaminerałówwskalewyróżniamytekstury:(1)bezładną-skład-
nikiskałyułożonesąwniejbezjakichkolwiekprawidłowości,przyuderzeniu
młotkiemskałarozdzielasięnaczęścibezokreślonegokierunku;(2)kierun-
kową-wskalemożnazauważyćjakiśokreślonykierunekwułożeniumine-
rałów,wprzypadkugdytabliczkowatelubsłupkowatekryształyminerałów
układająsięwzajemniemniejlubbardziejrównoleglenapodobieństworzu-
conychnarzekękawałkówdrewna,mówimyoteksturzekierunkowejfluidal-
nej(potokowej);(3)sferoidalną-teksturętęspotykasięrzadko,występuje
onaprzedewszystkimwstarychszkliwachwulkanicznych,tworzysięprzez
narastanieminerałówwokółokreślonychcentrówkrystalizacji,przezcopo-
wstająskupieniaozarysachkulistych.Wzależnościodstopniawypełnienia
przestrzeniobjętejskałąwyróżniamyteksturę:(1)zbitą(masywną)-wskale
brakwiększychprzestworów;(2)pęcherzykowatą-wskalewystępująwolne
przestrzeniepowstałeprzezutrwaleniepęcherzykówulatniającychsięgazów,
przygwałtownymkrzepnięciumagmy;(3)gąbczastą-ściankioddzielającepo-
szczególnewolneprzestrzeniesącienkie,matomiejscewprzypadkudużejilo-
ścipęcherzyków,które-szczególniewskałachstarych-mogąbyćwypełnione
przezosadzającesięwnichzwiązkichemiczne,inneminerały,np.chalcedon,
kalcyt,chloryt.Mówimywtedyoteksturzemigdałowcowej.
Przyrozpoznawaniuskałmetamorficznychszczególneznaczenieodgrywa
tekstura,ponieważdlaskałmetamorficznychjestonatakspecyficzna,żenajej
podstawiezewszystkichinnychokazówmożnabeztrudnościwydzielićokazy
skałprzeobrażonych.Najbardziejcharakterystycznąteksturąskałprzeobrażo-
nychjestłupkowaignejsowa,spotykasięrównieżbezładną.Skałyoteksturze
łupkowejsązbudowanezcienkichwarstewek.Teksturągnejsowącharakte-
ryzująsięskałyobudowiepasmowej,cowynikazwcześniejwspomnianego
ułożeniawpasmawprocesiemetamorfozyminerałóworóżnymzabarwie-
niu.Czasamiwobrębieteksturgnejsowychmożnaspotkaćułożenieoczkowe.
Większe,najczęściejjasneminerałysoczewkowategokształtusąobwiedzione
pasmemciemniejszychminerałów.Podstawowymrodzajemstrukturywska-
łachmetamorficznychjeststrukturakrystaloblastyczna,podkreślającapodsta-
wowyefektprocesuprzeobrażenia,amianowicie:pojawieniesiękrystalicznych
formminerałów,nawetwskałachpierwotnieniekrystalicznych.Wzależności
MateriałymacierzysteglebPolski
42
