Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WPROWADZENIE
15
nejwłaściwiepostacidotrwałaażdoXVIIIw.WjegodrugiejpołowieAntoine
deLavoisierwykazał,żewodaniejestniepodzielnympierwiastkiem,leczwynikiem
połączeniadwóchgazów:tlenuiwodoru.Jednocześnieustalił,żewskutekrozkładu
wodyotrzymujesiętesamesubstancje.Znajomośćprawdziwejnaturywodyniejest
więcdługa.Liczyzaledwieok.250lat.
Intensywnyrozwójhydrologii,jakiinnychnaukprzyrodniczych,nastąpił
wXVIIiXVIIIw.Rozwójhydrologiiodbywałsięwrazzrozwojemmatematyki.
TonapoczątkuXVIIw.,w1614r.SzkotJohnNapierwprowadziłlogaryt-
my.OsiemlatpóźniejAnglikWilliamOughtredwynalazłsuwaklogarytmiczny,
aw1644r.BlaisePascalzbudowałmaszynęsumującą.W1637rokuKartezjusz
zdefiniowałprostokątnyukładwspółrzędnych0xy.ZkoleiGottfriedvonLeibnitz
w1694r.wprowadziłpojęciefunkcji.Ponadto,niezależnieodIsaacaNewtona,
w1675r.sformułowałonpodstawyrachunkuróżniczkowego.Wtymsamymczasie
EvangelistaTorricelli,anastępnieDanielBernoullitworzylipodstawyhydrodyna-
miki,dyscyplinyściślezwiązanejzhydrologią(Sorbjan,2001).
Jednocześnierozwójhydrologiibyłstymulowanyprzezgwałtownyrozwój
gospodarki,aonwymagałrozwiązywaniapraktycznychproblemówzwiązanych
zdostarczaniemwodydlamiastiprzemysłu,zrozwojemżeglugiśródlądowej,
ochronązagospodarowanychterenówprzedpowodziąitd.Koniecznebyłozatem
pozyskanieszczegółowychinformacjiozasobachwodnychizasadachprzepływu
wody.Wefekciepotrzebypraktyczneiistniejącenarzędziaanalizyteoretycznej
spowodowały,żeludzietacyjakEdmondHalley–znanybardziejjakoastronom,
EdmeMariotte–współtwórcasłynnegoprawafizycznego,wspomnianywcześniej
DanielBernoulli,JohnDalton,BarrédeSaint-Venant,GotthilfHagen,JeanPoiseu-
ille,AntoinedeChézy,RobertManningdokonalizasadniczegorozszerzeniastanu
wiedzyifizycznychpodstawróżnorakichprocesówprzepływuwody.
Mimodobregopoznaniawieluprocesówisformułowaniaichmatematycznego
opisuww.XIX,hydrologianapoczątkuXXw.byłanauką,wktórejteoriaodgrywała
ograniczonąrolę.Podejścieempiryczne,bazującenaobserwacjizjawiskhydrologicz-
nychiichpomiarach,byłogłównymnarzędziemrozwiązywaniaproblemówprak-
tycznych.Stopniowohydrolodzyzastępowaliczystyempiryzmteoretycznymianali-
zamimającymisolidnepodstawyfizyczneimatematyczne.Itakw1911r.Green
iAmptzaproponowalifizycznyopisprocesuinfiltracji,Hazenw1914r.przedstawił
metodęanalizyczęstościwezbrańekstremalnych,Richardsw1931r.wyprowadził
podstawowerównanieprzepływuwodywstrefienienasyconejgruntu.Rokpóźniej
Shermanopracowałteorięhydrogramujednostkowego–narzędziatransformacjiopa-
duwodpływ.W1933rokuHortonrozwinąłteorięinfiltracji,Gumbelzaśw1941r.–
podstawystatystycznejanalizyzdarzeńekstremalnychwhydrologii(Chow,Maid-
ment,Mays,1988).Jednak,podobniejakwieleinnychnauk,zupełnieniedawnohy-
drologiazostałauznanazaodrębnądyscyplinęnaukową.
Hydrologiajakonaukarozwinęłasięszczególniewokresieostatnich60lat,przy
czymintensywnyrozwójnowychmetodanalizyprocesówhydrologicznychiichza-
stosowańdosymulacjiiprognozytychprocesówrozpocząłsięwlatach60.ubiegłego
wiekuwrazzpojawieniemsięnarzędzielektronicznejtechnikiobliczeniowej.Dzięki
