Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
2.Zasadyprojektowania,materiały
Obciążeniarzeczywistewystępującewelementachmaszynmogąmiećcharakter
bardziejskomplikowany.Wwiększościprzypadkówsątoobciążenialosowe.Zmien-
neobciążeniaelementu,zgodniezhipoteząkumulacjiuszkodzeń,możnaokreślićna
podstawiebadańeksperymentalnychwytrzymałościzmęczeniowejZG.
Wytrzymałośćzmęczeniowajestrównanajwiększemunaprężeniuσmaxdlada-
negocyklunaprężeń,przyktórymelementniedoznazniszczeniapoosiągnięciu
umownejgranicznejliczbycyklinaprężeńNG.Granicznaliczbacyklijestokreślana
umownie.Naprzykładdlastaliwynosi10×106,natomiastdlastopównieżelaznych
dochodzido100×106cykli.Wytrzymałośćnazmęczeniewyznaczasięjedyniedla
pewnychpodstawowychrodzajówobciążeń.Określonegotypuwytrzymałośćzmę-
czeniowąwyznaczasiędoświadczalnieprzyzastosowaniumaszynumożliwiających
wytwarzanieodpowiedniozmiennychwczasienaprężeńwpróbkachwzorcowych.
NapodstawiewykonanychwtensposóbpróbsporządzasięwykresWöhlera
(rys.2.4).Wykrestenprzedstawiazależnośćmiędzywartościązmiennegonaprężeniaσ
aliczbązmianNtegonaprężenia,poktórychnastąpiłozniszczeniepróbki.Wwyniku
przeprowadzonychbadańnapróbkachwzorcowychotrzymujesięwytrzymałośćzmę-
czeniowąpróbki(wykonanejzokreślonegomateriału).Jakokryteriumzniszczenia
próbkilubelementukonstrukcyjnegoprzyjmujesięzłomalbopojawieniesiępęk-
nięcia,któremożnawykryćzapomocąmetodmagnetycznych,ultradźwiękowych,
optycznychlubdefektoskopowych.
Rys.2.4.WykreszmęczeniowyWöhlera
Jeśliniemamożliwościdoświadczalnegowyznaczeniawłaściwejwytrzymałości
zmęczeniowejZG,towyznaczasięjąwprzybliżeniunapodstawiezależnościempi-
rycznych,którewynoszą:
•dlastaliwęglowychistopowychnormalizowanychlubulepszanychcieplnie
ZG=(0,25-0,7)Rm,
•dlażeliwaZG=(0,4)Rm,
•dlastopówaluminium,miedziinikluZG=(0,35)Rm,
•dlatytanuZG=(0,55-0,8)Rm.
