Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rys.1.2.Przykłady
typowychsiecikry-
stalicznychzwyróż-
nionymi
gólnymikryształami
orazmodelamiko-
móreksieciowych
poszcze-
1.Metaleiichstopy
Większośćmetalikrystalizujewtrzechpodstawowychrodzajachsieciprzestrzennej.
Sąnimi(rys.1.2):
l
siećregularnapłaskocentrowana(oznaczonasymbolemA1),którawystę-
pujewtakichmetalachjak:żelazoY,aluminium,miedź,nikiel,ołów,srebro,złoto,
platyna,iryd,pallad;
l
siećregularnaprzestrzenniecentrowana(oznaczanaprzezA2),wktórej
krystalizujem.in.:żelazoα,wolfram,wanad,molibden,chromorazlit;
l
siećheksagonalna(oznaczenieA3),występującawmetalachtakichjak:cynk,
kadm,magnez,beryl,tytanα.
Istniejeszeregmetali(np.:żelazo,tytan,kobalt,magnez),któremogąwystępować
wkilkuukładachkrystalicznych,wzależnościodtemperaturyiciśnienia.Wtakimprzy-
padkuwokreślonejtemperaturzemamiejscezamianasieciprzestrzennejnainnytyp.
Takąwłaściwośćmetaliokreślasięalotropią,zaśprzejściezjednegoukładukrystalo-
graficznegododrugiegonosinazwęprzemianyalotropowej.
Siećkrystalograficznajestsilniezdefektowana(rys.1.3).Zawszewystępująwniej
licznebłędybudowy,m.in.wywołaneobecnościąobcychatomów,jakrównieżniepra-
widłowymulokowaniematomówwłasnych.Zewzględunageometriędzielisięjena:
l
defektypunktowe,którenaogółpowstająwskutek:
występowaniaobcychatomówowymiarachróżnychodwymiarówatomówob-
cejsieci;
nieobsadzeniawłasnymiatomamiwęzłówsieciprzestrzennej(wakanse,luki
itp.);
wciśnięcianadliczbowychatomówwłasnychpomiędzyatomyznajdującesię
wwęzłach;
l
defektyliniowe,nazywanedyslokacjami,któredzielisięna:
dyslokacjekrawędziowe(rys.1.4a)będąceskutkiemistnieniadodatkowejpół-
płaszczyznyatomowej(ekstrapłaszczyzny),wciśniętejmiędzyrozsuniętepłasz-
czyznyatomoweidealnejsiecikrystalicznej;
15
