Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Metaleiichstopy
l
defektypowierzchniowe-zaburzeniastrukturykrystalicznejmającepostać
powierzchniogrubościodjednegodokilkuparametrówsieciowych.Sątonp.:
zgrupowaniawakansów,powierzchniezewnętrzne,granicemiędzyfazowe,czyteż
pokazanenarys.1.5granicemiędzyziarnamitejsamejfazy.
Rys.1.5.MikrostrukturastaliN13
wstanieprzegrzanym:trawienie-
nital,powiększenie250x(widoczne
sąciemneziarnaperlituorazjasny
cementytwtórnynagranicachzia-
ren)[109]
1.3.Krystalizacjametali
Podczasobniżaniatemperaturyciekłegometaluzaczynazachodzić(wokreślonej
temperaturze)procespowstawanianowejfazy,tj.fazystałej.Taprzemianazachodzi
samorzutnieiprzebiegazgodniezpodstawowymiprawamitermodynamiki,tojestdą-
żeniemdozmniejszeniaenergiiswobodnej(wokreślonejtemperaturzetrwałajesttafa-
zametalu,któramamniejsząenergięswobodną).
Wtedy,gdytemperaturachłodzonegociekłegometaluzbliżasiędotemperatury
krzepnięciaTk,toatomybędącedotejporywruchuzaczynajązajmowaćokreślone
miejsca,tworzącsiećprzestrzenną.Sątotzw.zarodkikrystalizacji.Dalszakrystali-
zacjaprzebiegagłówniepoprzezprzyłączanienowychwarstwatomówdotychzarodków
(rys.1.6).Przyrostkryształówwarunkowanyjestichstykiemzfaząciekłąitrwadomo-
mentuzetknięciasięzkryształamisąsiednimi.Krystalizacjakończysięwmomencieza-
krzepnięciaostatniejkropliciekłegometalu.Proceskrzepnięciaprzebiegającyzgodnie
zprzytoczonymopisemnosinazwękrystalizacjipierwotnejimadużeznaczenie
techniczne,gdyżwywieraznaczącywpływnawłaściwościmetalu.
Cechącharakterystycznąjestto,iżkrystalizacjametaliprzebiegawstałejtempe-
raturzeizwiązanajestzwydzielaniemciepłautajonegoprzemiany.Ilośćtegociepłajest
takduża,żenakrzywejtermicznejkrzepnięciametaluwystępujeprzystanektempera-
tury(rys.1.7-krzywa1).Wprocesachrzeczywistych,gdzieprędkościchłodzeniaodbie-
gająodstanurównowagimamiejsceprzechłodzeniecieczydowartościtemperatury
przechłodzeniaTp.RóżnicatemperaturkrzepnięciametaluTkorazprzechłodzeniaTpwy-
nosi∆Tinazywanajeststopniemprzechłodzenia.Jestonaproporcjonalnadoprędkości
chłodzeniametalu.Porozpoczęciukrystalizacji,dziękiwydzielającemusięciepłuutajo-
nemuprzemianytemperaturacieczywzrastaiosiągawartośćtemperaturykrzepnięcia
Tk(rys.1.7-krzywa2).
17
