Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Pater:Podstawymetalurgiiiodlewnictwa
Tab.2.1.Podstawowetlenkiwchodzącewskładmateriałówogniotrwałych[132]
Tlenek
Ttopnienia,°C
1723
SiO2
Al2O3
2020
2825
MgO
2625
CaO
Cr2O3
2265
2700
ZrO2
2.1.2.Klasyfikacjamateriałówogniotrwałych
Zewzględunacharakterorazskładchemicznymateriałyogniotrwałedzieląsięna:
l
kwaśne,którebazująnaSiO2isąodpornenadziałanieśrodowiskkwaśnych;dotej
grupyzaliczasięnastępującemateriały:
krzemionkowe(dynasowe);
glinokrzemianowe(szamotowe);
węglikikrzemu;
l
zasadowe,zawierającegłównieCaOiodpornenadziałanieśrodowiskzasado-
wych;wyróżniasiętutajdwarodzajetychmateriałów,tj.:
magnezytowe;
dolomitowe;
l
obojętne,któresąodpornezarównonadziałanieśrodowiskkwaśnychjak
izasadowych;sątomateriały:
węglowe,
chromitowe.
Należypamiętać,iżmateriałyogniotrwałestosowanenawyłożeniapiecównara-
żonesąnadziałanieżużla,gazówipopiołu.Żużlemogąmiećcharakterkwaśnylubzasa-
dowy.Pierwszeznichreagujązzasadowymimateriałamiogniotrwałymi,adrugiezkwa-
śnymi.Efektemtychreakcjijestszybkieniszczeniewyłożeniapieca.Dlategoteżnależy
dążyćdozapewnieniajednakowegocharakteruchemicznegożużlaiwyłożeniawmiej-
scachichstyku(ewentualniemożnazastosowaćwyłożeniewykonanezmateriałuobo-
jętnego).
Typowyskładchemicznymateriałówogniotrwałych,wyspecyfikowanychpowyżej,
zestawionowtabeli2.2.Natomiastwtabeli2.3podanoichwłasnościfizyczne.Poniżej
zaśpokrótcescharakteryzowanoposzczególnegrupymateriałówogniotrwałych.
Materiałykrzemionkowewytwarzasięzkwarcytów,którychgłównym
składnikiemjestkrzemionkaSiO2.Czystakrzemionkamakilkaodmiankrystalicznych,
zktórychpodciśnieniematmosferycznymwystępująkwarcα(T<573°C),kwarcβ
(T=573;867°C),trydymit(T=867;1470°C)orazkrystobalit(T=1470;1722°C).Podczas
nagrzewaniakwarcumamiejscejegoprzemianawdwiekolejneodmiany,którecharak-
teryzujezwiększonagęstośćorazobjętość.Dobrzewypalonewyrobykrzemionkowece-
chująsięnieznacznąrozszerzalnościącieplną(do1,6%przyogrzewaniudotemperatury
1450°C).Jednakwprzypadkunieodpowiedniegoichwypalenia,gdywymaganeprze-
mianyniezachodządokońcamateriałytewykazująznacznąrozszerzalnośćwtórną,co
należymiećnauwadzeprzywykonywaniuznichróżnychelementówużytkowych.
Krzemionkapękajużprzymałychzmianachtemperatury,dlategoteżpiecewykonane
zjejwykorzystaniempowinnybyćogrzewaneichłodzonebardzowolno.Sątotypowe
28
