Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naukiteoretyczne(podstawowe)inaukipraktyczne(stosowane)(Kryszewski,
Pszczołowski,2016).Początkibadańnaukowychwobszarzepielęgniarstwasięga-
XIXw.ianalizskutecznościopiekidokonywanejprzezNightingale(Poznańska,
2008).Naukowośćpielęgniarstwa,szczególniepolskiego,jestmałougruntowa-
na.Pierwszyośrodekformalnieuprawnionydoprowadzeniabadańnaukowych
wpielęgniarstwie(opróczzasadniczejdziałalnościedukacyjnej)powstałw1969r
.
wstrukturzeAkademiiMedycznejwLubliniepodnazwąWydziałuPielęgniarskie-
go.DziekanWydziału,prof.Klamut,wuzasadnieniujegotworzeniawskazałna
potrzebęspołecznąrozwojupielęgniarstwajakonaukiocharakterzemedyczno-
-humanistycznym(współcześnietraktujesiętenaspektszerzej)(Klamut,1974).
Pielęgniarstwojakonaukarealizujedwiepodstawowefunkcje,tj.poznaw-
cząipraktyczną.Wramachfunkcjipoznawczejpielęgniarstwoniewątpliwie
aspirujedoformułowaniauniwersalnychprawidłowościczywręcztwierdzeń
teoretycznych,jednakzewzględunapodmiotbadań,którymjestindywidual-
niepostrzeganaosobaiwpływnaniąszerokorozumianejnatury,trudnejestza-
stosowaniewymogówtworzeniawiedzynaukowej.Twierdzeniasformułowane
wpielęgniarstwiemajązazwyczajcharakterzałożeńteoriotwórczych,tzw.modeli
poznawczychopiekipielęgniarskiej,któreopisująciwyjaśniajączjawiskawłaści-
wedlatejopieki,pełniąjednocześniefunkcjenormatywne(opisująstanoczeki-
wany,prawidłowość).Wobszarzezainteresowaniapoznawczegopielęgniarstwa
jestdefiniowanie4podstawowychpojęć(człowiek,środowisko,zdrowie,pielęg-
niarstwo)orazwyjaśnianiezwiązkówzachodzącychpomiędzynimi,codopro-
wadzadookreślaniatwierdzeńdotyczącychrolipielęgniarki.Ztychtwierdzeń
możnapoprzezuogólnieniasformułowaćregułyoptymalnejpraktykipielęgniar-
skiej.Wedługniektórychprzedstawicieligremiumpielęgniarskiegojesttowy-
starczające,abyuznaćpielęgniarstwozanaukęteoretyczną.Funkcjapraktyczna
poleganawykorzystaniuwiedzyteoretycznejzzakresupielęgniarstwaiinnych
nauk,najczęściejmedycznych,psychologii,socjologii,doprzekształcaniaopieki
pielęgniarskiejwkierunkuoptymalizacjijakościżyciaosóbzniejkorzystających
(Malarewicz,2008;Jankowski,Lenartowicz,2007;Niebrój,2005;Wrońska,1997).
Wrozwojupielęgniarstwajakonaukiistotnekierunkiprowadzonychba-
dań,naktórewskazujeAmericanNursesAssociation,określającjenastępująco:
1.
Promocjazdrowiaorazzdolnościdosamoopiekiniezależnieodwieku,
statususpołecznego,kultury.
2.
Minimalizowanieiprewencjaproblemówzdrowotnychzwiązanychzczyn-
nikamibehawioralnymiiśrodowiskowymi,ograniczającymiproduktywność
jednostkiijejjakośćżycia.
PIELęGNIARSTWO
13