Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pomiarów,dokumentacjąprocesupomiarowego,kwalifikacjamieksperymentato-
rów,metodamianalizydanychpomiarowych,normowaniemistandaryzacją.Me-
trologiajestwięcnaukązpograniczatechnikiiprawa,idzielisięjąnametrologię
techniczną,wktórejwyróżniasięmetrologięnaukową,przemysłowąilabora-
toryjnąorazmetrologięprawną.Metrologiaprzemysłowazajmujesięwszyst-
kimiusługamimetrologicznymi,któresązwiązanezprocesamiprodukcyjnymi
wprzemyśle.Metrologialaboratoryjnazajmujesiępomiaramiwlaboratoriach
badawczych,wktórychwykonujesiębadanieróżnychwyrobówilaboratoriach
wzorcujących,wktórychwykonujesięwzorcownieprzyrządówpomiarowych
ibadaniatypu(tzw.pełne)przyrządówpomiarowych.Metrologiaprawnajest
działemmetrologiiodnoszącymsiędojednostekmiar,metodpomiarowychina-
rzędzipomiarowychzpunktuwidzeniaurzędowoustalonychwymagańtechnicz-
nychiprawnych,mającychnaceluzapewnieniejednolitościmiar,poprawności
uzyskiwanychwynikówpomiarówinależytejdokładnościpomiarów.Pojęcieme-
trologiarozumianopoczątkowojakonaukęojednostkach,wzorcachnajwyższej
klasy,orazpomiarachnajwyższejdokładności.Wodniesieniudometrologiisto-
sowanej,tzn.działuzajmującegosiępomiaramiokreślonychwielkościiichgrup
określonychdziałalnościączłowieka(elektrotechnika,mechanika,optyka),tech-
nikamipomiarowymiorazaparaturąpomiarową,stosujesięterminmiernictwo.
Przedmiotempomiarówsąwielkości1czyliwłaściwościobiektywnejrze-
czywistości(ciałalubzjawiska)charakteryzującetociałolubzjawiskowsen-
siejakościowymlubilościowym.Przykładamimogątubyćnp.długość,masa,
temperatura,prędkość,alerównieżból,piękno,radośćczysmak.Jeśliposzcze-
gólnestanydanejwielkościdasięocenićiporównaćmiędzysobązarówno
jakościowojakiilościowo,towielkośćtakąnazywasięwielkościąfizyczną.
Porównanieilościowestanówwielkościfizycznychsprowadzasiędopomia-
ru,więcwielkościfizycznenazywamyrównieżwielkościamimierzalnymilub
wielkościamimetrologicznymi2.Potencjalniekażdawłaściwośćobiektywnej
rzeczywistościjestmierzalna.Warunkiemmierzalnościdanejwielkościjest
jednoznacznejejzdefiniowanieorazokreśleniesposobów(metodinarzędzi)jej
pomiaru.Określonystandanejwielkościfizycznej,np.masyciałanazywasię
wartościątejwielkościijestonwyrażanyzapomocąliczbyijednostkimiary,
np.m=25kg.Liczbęwystępującąwtymwyrażeniunazywasięwartościąlicz-
bowątejwielkości.
Właściwościobiektywnejrzeczywistościktórychmierzyćniepotrafimyna-
zywamywielkościaminiemierzalnymi.Sątowielkości,którychocenystanów
możnadokonaćprzezrelacjerównościlubnierówności,alecechtych,jakdotych-
1Ang.quantity,referent.
2Ang.measurand.
14
