Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czas,niemożnawyrazićzapomocąliczbyijednostkimiary3.Jakzmierzyćnp.
ból,zmęczenie,zapach,smakczywrażenieestetyczne?Wielkościtakierównież
nieposiadająswoichwzorców.Wartozauważyć,żepostęptechnicznysprawia,że
corazwięcejkategoriistajesięmierzalnymi.Naprzykładbarwę4możnajużwy-
razićzapomocąwartościnasyceniajejbarwskładowych5.Wtymmiejscumożna
przytoczyćstwierdzenieprzypisywaneGalileuszowi:
Licz,comożnapoliczyć,mierzcomożnazmierzyć,atoconiejestmierzal-
ne,uczyńmierzalnym.
Skądbierzesięzatempotrzebapomiaruipocomierzymy?Odpowiedźna
topytaniejestbardzoobszerna,toteżograniczymysiętylkodonajbardziejoczy-
wistychzastosowańmetrologii.
Wżyciucodziennymdokonujemywielupomiarów.Kontrolujemyswoją
wagę,mierzymytemperaturęciałaiotoczenia,odmierzamyczas.Pierwotne
formymierzeniazwiązanebyłyzrozwojemipotrzebamihandlu.Pomiarydoty-
czyłynajprostszychzagadnień,jakliczeniesztuk,ocenaczasu,długości,masy
czyobjętości.Metrologiaodzaraniadziejówmiałanaceluprzedewszystkim
zapewnienieuczciwościipewnościobrotugospodarczego.Funkcjatabyłare-
alizowanaijestrealizowanadodniadzisiejszego,np.przezkontrolępomiarów
iprzyrządówpomiarowychwykorzystywanychwczynnościachhandlowych.
Niepoprawnypomiarmożespowodowaćstratęlubzyskstronyuczestniczącej
wtransakcji.
Jakwcześniejwspomniano,podstawąbadańnaukowychjestichobiektywna
weryfikacja,tzn.wynikiobserwowanychzjawiskniemogązależećodindywidu-
alnychcechobserwatora.Wynikieksperymentówbadawczychpowinnywięcbyć
powtarzalneiodtwarzalne.Oznaczato,żedowolnybadacz,niezależnieodmiej-
scaiczasupowinienuzyskaćtakisamwynikdoświadczenia,wgranicachbłędu
3Czasaminaukowcywdziedzinachtakichjakmedycynaczysocjologiaradząsobiezkwantyfi-
kacjąwielkościuważanychzaniemierzalnezapomocąrejestracjisubiektywnychopiniijednostek
stanowiącychgrupępróbnąiobróbcewynikówzapomocąnarzędzistatystycznych.Wtensposób
możliwejestwyrażanieilościoweiporównywaniewielkości,mimożenieposiadająonewzorców.
4WartotuwspomniećozasadniczoróżnympojmowaniubarwwteoriachstworzonychprzezNew-
tonaiGoethego.Oilezpunktuwidzeniafizykiorazdziękizaawansowanemumatematycznemu
formalizmowiteoriapierwszegoznichuzyskałapowszechnąakceptacjęwtechnice,otyleteoria
Goethego,którejelementemjestuwzględnieniesubiektywizmupostrzeganiabarwjestwspominana
istosowanacorazczęściejzwłaszczawdziedzinietworzeniaefektywnychkomunikatówwizual-
nychimultimedialnych.
5Wodniesieniudobarwypowstałacaładziedzinanaukinazwanakolorymetrią.Przedsmakjej
osiągnięćpoznajemygdyzajmujemysięprogramamigraficznymiipracujemyzróżnymipaletami
kolorów(CMYK,RGB,itd.).
15
