Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Uźródełsocjologiiprawa
WolneodtotalitarnejopresjibyłyStanyZjednoczoneAmeryki
Północnej.Tamnalatatrzydziesteiczterdziesteprzypadająprace
KarlaN.Llewellyna,głównegoprzedstawicielarealizmuprawnego,
którygłosił—zaRoscoePoundem—hasłobadanianprawawdzia-
łaniu”,anienprawawksiążkach”iwystąpiłzprogramemnrewolty
przeciwformalizmowi”.Wyrazemtegostanowiskajestm.in.pra-
caLlewellynaz1949r.natematprawainaukspołecznych60.Pra-
wo,jegozdaniem,jestwciągłymruchu(lawinfux).Należywięc
badaćzachowaniaosóburzędowych—nsztabuprawnego”,głów-
niesędziów,ustawodawcówiadwokatów,należyprzewidywaćte
zachowaniaibadaćdeterminantydecyzjiprawnychwpostacipo-
glądówpolitycznych,religijnych,obyczajowych,rasowychitp.Pra-
wouznawałLlewellynzanajważniejszyczynnikintegracjispołecz-
nej61.Skutecznośćprawawyrażasięwreakcjiczłonkówspołeczeń-
stwanadecyzjesztabuprawnego.Twierdziłponadto,żeprawopo-
wstajenadwasposoby.Pierwszysposóbpolegananuogólnieniu
ilościowym”.Następujeonowtedy,kiedywspołeczeństwieutrwa-
liłasiępewnaokreślonareakcjanazakłóceniawżyciuspołecznym
isztabprawnyuznajetęregularnośćreakcjizaregułęprawniewią-
żącą.Drugisposóbpolegananuogólnieniujakościowym”.Nastę-
pujeonowtedy,kiedyniewytworzyłasięjeszczewzględnaregu-
larnośćreakcjinasytuacjęzakłócenia,leczsztabprawnytworzy
wdrodzeprecedensunowąregułę,zaktórąstoijegoautorytet,anie
dominującewspołeczeństwieprzeświadczenie.
Spuściznaklasykówsocjologiiprawa
Szczególnąrolęwrozwojusocjologiiprawawpierwszejpołowie
XXw.odegrałydziełaEmilaDurkheima(1858-1917)62,Eugena
60KarlN.Llewellyn,Lawandthesocialsciences—especiallysociology,nAmerican
SociologicalReview”1949,t.14,nr4,s.451-466.Zob.także:tenże,Jurisprudence.
RealisminTeoryandPractice,UniversityofChicagoPress,Chicago1962.
61Zob.WilliamTwining,KarlLlewellynandtheRealistMovement,Weidenfeld
andNicolson,London1973.
62Zob.:AndrzejKojder,CzytającDurkheima…Coklasyksocjologiimadopowie-
dzeniaoprawie,w:Prawo—władza—społeczeństwo—polityka,Wydawnictwo
