Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Badaniacechtechnicznychcementu
Najstarszymispoiwamistosowanymiwbudownictwie,uzyskanymi
nadrodzeprowadzonejprzezczłowiekaświadomejobróbki(np.ter-
micznej)surowcównaturalnych,sągipsiwapno.Najprostszydouzy-
skaniajestgips.Jużwtemperaturzestukilkudziesięciustopninastępuje
odłączeniefizyczniezwiązanejwodyiskałagipsowa(gipsdwuwodny)
przemieniasięwspoiwopowietrzne-gipspółwodny.Wypalonygips
jestdośćmiękki,awięcłatwopoddajesięprzemiałowi.Prawdopodob-
niepierwszezastosowaniegipsumiałomiejscewstarożytnymEgipcie
(ok.2600r.p.n.e.).Używanogotamdołączeniablokówkamiennych
oraztynkowaniaścian.Wykopaliskapotwierdziłytakże,żegipswytwa-
rzanowMezopotamiioraznatereniedzisiejszychIndii.Naziemiach
polskichpierwszeudokumentowanezastosowaniegipsumiałomiejsce
wXIwieku.Użytogom.in.dobudowyrotundynaWaweluorazprzed-
romańskiegokościoławWiślicy.
Początkipotwierdzonegoprzezwykopaliskaarcheologicznestoso-
waniawapnaściślewiążąsięzwprowadzeniemdobudownictwacegły.
NajstarszeznaneśladystosowaniazaprawwapiennychpochodzązBa-
bilonii(ok.600r.p.n.e.).ZprzełomuIIiIIIwiekup.n.e.zachowałysię
opisyrecepturprodukcjiwapnapalonegoiprzygotowaniazaprawwa-
piennych.
Spoiwaocechachhydraulicznychludzkośćnauczyłasięwytwarzać
wczasachstarożytnegoRzymu.Używanewspółcześniewwiększości
językówsłowo„cement”matakżerzymskie(łacińskie)pochodzenie.
Betonopodobnemurywznoszonezociosanychkamieniłączonychza-
prawąwapiennąRzymianienazywaliopuscaementitium.Jużok.100lat
p.n.e.wznoszononaterenieCesarstwaRzymskiegobudowleprzyuży-
ciuzaprawwodoodpornych.
„Jesttakiszaryproszek,którydziękiswejnaturzedajeznakomite
rezultaty(ł)proszektenzmieszanyzwapnemitłuczniemtwardnie-
jerówniedobrzepodwodą,jakiwzwykłychbudowlach”-pisał
ok.20rokup.n.e.najsłynniejszyrzymski„inżynierbudowlany”Marcus
VitruviusPollio(fot.1.3a).ZasłynąłonjakoautortraktatuOarchitekturze
ksiągdziesięć(łac.Dearchitecturalibridecem),któryjestm.in.swegorodza-
jurzymskimpodręcznikiemtechnologiibetonu.Monumentalnystaro-
rzymskitraktatpowstawałpomiędzy20rokiemp.n.e.a10rokiemp.n.e.
PoupadkuRzymuzaginął.Zostałodnalezionywefragmentachdopiero
w1415rokuwbiblioteceklasztoruwSt.GallenwSzwajcarii.
WczasachstarożytnegoRzymuodkryto(zapewnieprzypadkowo)
hydraulicznedziałaniedodatkównazywanychwspółcześniepucolano-
wymi.PucolanatopopiółwulkanicznyzokolicmiejscowościPuteoli
(obecniePozzuoli)wsąsiedztwieWezuwiusza.Jejgłównymskładnikiem
