Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poetajakokrytyksztuki
35
TwórczośćFranzaKline’ajestjednymznajwybitniejszychosiągnięć
współczesnegomalarstwa.Jakoliderruchunazywanegoczęstozagranicą
nmalarstwemwtypieamerykańskim”,atutajokreślanegomianemabstrak-
cyjnegoekspresjonizmulubactionpainting,uosabiaonindywidualizm,
śmiałośćiwielkość,któresprawiły,żeruchtenstałsięźródłempotężne-
gowpływu.Członkowieruchu,takradykalnieróżni,żeichmalarstwonie
składasięnaszkołę,dalinam,Amerykanom,sztukę,którąporazpierwszy
wnaszejhistoriimożemykochaćinaśladować,doktórejmożemyaspiro-
waćirozumiećbezpoczuciaprowincjonalizmuibezuprzedzenia.Euro-
peizacjanaszejwrażliwościzostałanareszciepoddanaegzorcyzmomnie-
ledwiemagicznymonatężeniu,jakieprzyjęlibyzradościązarównoHenry
James,jakiWaltWhitman,ijakiepozwalanamzaistniećjakonaródwper-
spektywiemiędzynarodowej.Mamycośdozaoferowaniaopróczpodziwu
ischronienia3.
O’Harabyłznakomitym,świadomymswojegowarsztatupoetą,
znawcąsztukiinowojorskimdandysem,niemniejpodpewnym
względemnieróżniłsięspecjalnieodBryantaczyCole’a:ontak-
że,nadal,jakjegonowojorscypoprzednicysprzedponadstulat,
potrzebowałamerykańskiegosamoutwierdzeniasięwkulturze
ipotrzebowałgowłaśniejakoAmerykanin,aniemuzealnikczy
gej,którymskądinądbył.PowołałsięprzytymnaJamesapisa-
rzacałeżycieogarniętegoobsesjąkulturowejkonfrontacjiStanów
ZjednoczonychiEuropy-orazWhitmanaautora,którydemon-
stracyjnierzuciłwyzwaniedykcjiwiktoriańskiejidoprowadził
amerykańskąnosobność”doniespotykanegowcześniejekstre-
mum,ważnegotakżedlapoetówmodernistycznychodPoundado
WilliamaCarlosaWilliamsa.(Namarginesie:w1954rokuWil-
liamsopublikowałwArtNewsesejpoświęconyamerykańskie-
mumalarstwunprymitywnemu”,wktórymrównieżpodkreślał
lokalnątożsamośćwspomnianychartystów,przeciwstawianych
twórcomzobszarukultureuropejskich4.)Dośćpodobnie,choć
bardziejlakonicznie,rozpocząłO’Hararozbudowaneomówienie
twórczościPollocka,opublikowanew1959roku.Wnawiązaniu
3FrankO’Hara,StandingStillandWalkinginNewYork,red.D.Allen.
(Bolinas,CA:GreyFoxPress,1975),s.89.Cytatyztejpublikacjiwprzekładzie
autorarozdziału.
4Por.WilliamCarlosWilliams,nPaintingintheAmericanGrain”,[w:]
idem,SelectedEssays(NewYork:NewDirections,1969),s.329-336.