Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Peryferieiprowincje
pełniątutajwtajemniczeniakulturowe.Wystarczywskazaćkrągwyobra-
żeńwziętychzprawosławia.Święta,liturgie,przedmiotykultuzamieszkują
wyobraźniępoety,przyczympowtarzającesiętopoicerkiewnychkopuł,
ikonczychorągwisłużąideiprzywracaniaprzeszłości.Światsprzedzagłady
mazaistniećwsłowiepoetyckimnanowo.OdXVIIwieku-podwudziesty
Kresyspływałykrwią,azatemzasilającswojeimaginariumwizjamipoetów
szkołyukraińskiej(możnateżpodjąćtematpodobieństwznukraińskimi
wierszami”JózefaŁobodowskiego),Harasymowicz-wswychokrutnych
baśniach-sięgapoobrazypożogi.Aleteżżywiołogniawtejpoezjioczyszcza
iprzywracautraconewyobrażenia.
Jakwiadomo,tradycjewieloetnicznejRzeczpospolitejwoficjalnejwizji
dziejówwPRL-ubyłymarginalizowane,skazywanenazapomnienie.Samot-
nywędrowiecpoperyferiachimalowniczychprowincjach,znanyzwierszy
Harasymowiczasamozwańczywłodarztychkrain,odkrywawięcejprawdy
olosachmniejszościnarodowych,oprzemilczanejhistoriiorazludziach
wysiedlonych,niżosiadływmieścieczytelnikgazet.Pookresiesocrealis-
tycznychschematówliteratury,któraopisywałabudowanywmiastachraj
dlaproletariatuwiejskiego,peryferiezeswąegzotykąoraztajemnicamioka-
zywałysięznówatrakcyjne.Miejscazapomniane,pozostawionewspokoju
przezpowszechnąuniformizacjęprzemieniałysięwprzestrzeńwolności.
Wodkrywaniuprowincjicenionymprzewodnikiembyłpoetawyposażony
wniezwykłąwyobraźnię-baśniową,fantastyczną,mityczną.Manifestowany
indywidualizm,egotycznośćorazintensywneprzeżywaniecudowności
świata,zbliżonedodziecięcejskaliodczuwania,poroku1956okazywałysię
mocnymiatutamiliterackimi.PrzetopoezjaHarasymowiczachwalonabyła
przeznajlepszychkrytyków(KazimierzaWykę,JerzegoKwiatkowskiego,
RyszardaMatuszewskiego,JackaŁukasiewicza),aleteżzjednałasobielicz-
nychiwiernychodbiorców.
Harasymowiczposługujesięprywatnąmapąwędrówek,naktórejzazna-
czapunktytopograficzne,nazywarealiapejzażowe,tworzyopisykościołów
icerkwi,układaekfrazy,awtejkolekcjinajważniejszemiejscezajmująiko-
nyprzedstawiająceŚwiętychorazArchaniołów.Niesposóbteżprzemilczeć
słynnegoniegdyśtomuwierszy,wktórymHarasymowiczzgromadziłpoe-
tyckiewizerunkiMadonnprowincjonalnych,cudownychpatronekzwykło-
ściżycia,którezmieszkańcamimagicznychkrainHarasymowiczadzielą
15
