Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozważaniateoretyczno-metodologiczne
statuspojęciaoperacyjnego,októregoznaczeniachdecydująempiryczneużycia,
azatem,żepojawiającymsięwramachprogramubudowaniakulturowejteoriili-
teratury[ł]rozważaniomokulturzedostatecznegowyprecyzowaniadostarczy
kontekst,wtymzwłaszczainnekategorie,wrelacjidoktórychpojęcieikwestiekul-
turybywałyujmowane(wiadomonp.,żeinnekomponentypojęciakulturywysu-
wanesąnaczoło,gdywystępująwrelacjidopojęcianatury,inne—docywilizacji,
jeszczeinne—dożyciał)4.
PaulWillis,autorwstępudopracyBarkera,podkreśla,żetenniezwyklepojem-
ny,azarazembardzoużytecznytermin,jakimjest„kultura”
,pozostajeciąglenie-
doprecyzowanyoraznieuchwytny,ponieważopisujesięnimwszelkiestosunki
międzyludzkie,któreznaturyjużsamewsobiesądośćzłożoneiskomplikowane.
Dlategoteżniedająsięłatwoujmowaćwkonkretneramy5,czegodowodemzdaje
siębyćliczbadefinicjipodanaprzezNycza.
Wartozauważyć,żenietylkokulturadoczekałasięażtyluinterpretacji.Rów-
nieżtermin„poetyka”—będącykolejnymczłonemwnazwiekierunku—został
analitycznieobarczonyredundacją.TenfaktsłuszniepodkreślaDorotaKorwin-
-Piotrowska,twierdząc,żetworzeniepodręcznikadopoetykijest„zajęciemkar-
kołomnym”
.Badaczkapisze:
[ł]teorialiteratury,którejczęściąjestpoetyka,przeszławostatnichdekadach
takąserięmetodologicznychiświatopoglądowychwstrząsów,dotegostopniasię
zróżnicowałaipodzieliła,żeodmówiłasamejsobieprawadojakiegokolwiekorze-
kania,cojestliteraturą.Iwreszcie—granicamiędzytym,coliterackie,artystyczne,
atym,conieliterackie,takbardzosięwpraktycezatarła,żepowstajepytanieoza-
sadnośćzajmowaniasiędziedziną,którazaswójprzedmiotmatakanachroniczne,
zdawałobysię,pojęcie,jakimjestwłaśnie„dziełoliterackie”6.
RyszardNyczsugerujeponadto,żetrudnoojednogłośnieprzyjętądefinicję
choćbyteoriiliteratury,skorosamo„dziełoliterackie”niesiezasobąwielośćzna-
czeń.Badaczdodaje,żewybórinterpretacjiwtakimprzypadkuwiążesięzdobo-
remodpowiedniejmetodyanalitycznej:„[ł]określenie,czymjestliteraturaczy
dziełoliterackie(»intertekstualnymkonstruktem«,»wyrazemnieświadome-
go«,»odbiciemstosunkówspołecznych«etc.)pociągazasobąprzecieżzreguły
określonemetodyjegobadania(aprzynajmniejichpreferowanie)”7.
4R.Nycz,KTL—wyjaśnieniaipropozycje,[w:]Kulturowateorialiteratury.Głównepo-
jęciaiproblemy,NyczR.,MarkowskiM.P
.(red.),TAiWPNUniversitas,Kraków2012,s.8-9.
5P.Willis,Słowowstępne,[w:]BarkerCh.,Studiakulturowe.Teoriaipraktyka,przeł.
SadzaA.,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2005,s.XIX.
6D.Korwin-Piotrowska,Poetyka.Przewodnikpoświecietekstów,Wydawnictwo
UniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2011,s.9.
7R.Nycz,KTL—wyjaśnieniaipropozycje,s.14.
