Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
nPogrzebypisarzy[…]wpisujązmarłychtwórcówwpewienoficjal-
nyżałobnydyskurs,wobecktóregojegojednostkowedoświadczenie
umieraniaschodzinadrugiplan”1.Pogrzebyosóbpowszechniezna-
nychzawszesąważnymdlaspołeczeństwawydarzeniem.Innywymiar
majądlanajbliższejrodziny,innydlagronaosób,zktórymizmarlibyli
związanijakozbiorowośćzawodowalubtowarzyska,jeszczeinnydla
czytelników.Zawszejednakzgonznanegopisarzaorazjegopogrzeb
skupiająnajakiśczasmyśliiuczuciaspołeczeństwa,zawszeprzyczy-
niająsiędozbiorowegonamysłunadokolicznościamiczasuiprze-
strzeni,wktórychżył,prowadządopróbbilansuwartościipostaw,
przypominająideały,celeizasadyporządkująceludzkieegzystowanie.
Bywa,żespołeczeństwainarodyniemogąprowadzićniezależnych
działańpolitycznych.Wtedyzastępcząelitąprzywódcząnajczęściej
stająsiępisarze.TakbyłowPolscewwiekuXIX.Pogrzebypisarzy
tworzyłynoficjalnyżałobnydyskurs”,któregoniedasięograniczyćdo
prostejrelacjipisarz-czytelnicy.
Literaciwrolinwieszczów”innauczycieli”wypadliróżnie,lecz
niewątpliwiestanowilielitę,ichautorytetbyłbardzoduży.Bylireje-
stratoramizbiorowychodczućiorganizatoramimasowejwyobraźni,
mogącymimobilizowaćtłumy.MariaKonopnickamiałarację,gdy-
ufnawsiłęwpływupoezjinawspółczesnesobiespołeczeństwo-za-
pewniała:nWyznajdźcieton,cotętnemjeststuleci,/Jamilionserc
wzruszonychpieśniądam”2.
Zewzględunawyjątkowerolespołecznepisarzyichpogrzebyby-
waływydarzeniamiodoniosłejwymowie,skupiającnasobieuwagę
całegokraju.nWybitnyzmarłystajesięcząstkążycianarodu”3.Ten
1K.Thiel-Jańczuk,Jakumierapisarz?„Śmierciurojone(Mortesimaginaires)”Mi-
chelaSchneiderajakonekrofikcje,nZeszytyNaukoweCentrumBadańim.EdytyStein
-Wobecśmierci”2012,nr9,s.203.
2M.Konopnicka,Fragment(skarżyciesięnawiek…),[w:]Umiembyćptakiem:
MariaKonopnicka:wybórpoezji,wybór,wstępikomentarzB.Mazan,Wydawnictwo
Łódzkie,Łódź1990,s.64.
3R.Kantor,Krakowskiepogrzeby-budowanieprzestrzeninarodowej.Zdziejów
obrzędowościpatriotycznejwokresiezaborów,nNiepodległośćiPamięć”1998,nr10,
s.107.
5
