Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wydarzenieartystycznewsalikoncertowejoddawnamacechymszy,któraprzeztypo-
werytuałysalikoncertowejodgraniczasięodcodzienności.Czyteż,jakmówiwiedeński
krytykmuzycznyEduardHanslick:nKoncerttworzygłównąsiedzibęmuzykijakotakiej,
jakosztukiwyjątkowej.Wtakimwymiarzesamowolnieisamodzielniesztukadźwięków
występujetylkowsalikoncertowej,wkażdyminnymmiejscutylkowpołączeniuzinnymi
sztukami,jakoczęśćcałościlubsłużąccelomzewnętrznym”8.
Jeśliznajomośćrozwojuhistorycznegoodniesiemydopytaniaopolityczneoddziaływa-
niemuzykikoncertowej,budzitosilnewątpliwości.Boczyżdziełaeuropejskiejtradycji
muzykiklasycznejmogąwogóleoddziaływaćkształcącpolitycznie?Bezwzględunato,jak
wysokooceniamypokojowąmuzykęklasycznegorepertuaru9,totajejintencjamożeobec-
niewzbudzaćniewielkioddźwięk,szczególniemłodszychsłuchaczy.
Sprowadzającdowspólnegomianownika:muzykapokojowawsalikoncertowejnieko-
nieczniemusipersemiećcośwspólnegozkształceniempolitycznym,byćmożedlatego,że
idąceznimwparzedoświadczeniekształcącejestzregułyoderwaneodcodzienności.
Atytułyantywojennejmuzykipop,nawetjeślizawierajązdecydowaneprzesłaniapoko-
jowe,sameprzezsięniemająnicwspólnegozkształceniempolitycznym,gdyżtutajdomi-
nująnieliczącsięzdobrymiintencjamiinterpretacji,komercyjneinteresygrupmuzykipop
iprzemysłumuzycznego.
Ważnejestto,coszczególniewyraźnieuwidaczniasięwszkolnychprojektach,że
uczenniceiuczniowiesamimogąodkryćwłasnąperspektywęijąopracować.Przykłady
musząbyćodpowiedniodobrane,takżebywywoływaćdyskusjeiinspirować.Dziękiwpew-
nejmierzeprowokacyjnemucharakterowimożenadawaćsiędotegomuzycznaawangarda.
Historycznaretrospekcja
Przedmiotmuzykaszkolnazawszemiałproblemyzestronąpolityczną.Wczasachcesar-
stwapiosenkaiśpiewaniebyłybezrefleksyjniewłączonedopatriotycznegowychowania.
Służyłaona,jaktopodsumowałHeinzLemmermann,poprostuwychowaniuwojennemu.
Nalekcjachuczonosiępiosenek,żebypodczaswielkichuroczystości–urodzinycesarza,
rocznicazwycięstwanadSedanem,dzieńfloty–mócpodsycaćwzniosłeuczucia.Ztymi
piosenkamiżołnierzeszlinawojnęinaśmierć,takwNiemczech,jakiweFrancji10.
Wokresierepublikiweimarskiejdążonowwychowaniumuzycznym,zgodniezreformą
LeoKestenberga,dotego,żebyzaowocowałohumanizująceoddziaływanieklasykówmu-
zyki.RozwiniętawtychsamychlatachprzezFritzaJöde,GeorgaGötschaiinnychkoncep-
cjawychowaniamuzycznegostawiałanapierwszymmiejscuideałwspólnoty.Konkretyzo-
wałosiętośpiewemwielogłosowym,pierwotnieśpiewemwkanonie.Ideałwspólnotynie
byłpolitycznyiłatwobyłogowłączyćwpolitycznesterowanie.Możnagobyło,jakwyka-
załUlrichGünther,beztrudnościwłączyćwpracęmuzycznąnarodowychsocjalistów.
Po1945rokudominującaorientacjaneomuzycznanawiązaładokoncepcjikształcenia
republikiweimarskiej,niewyciągającwnioskówzwydarzeńhistorycznych.Korzystano
nadalześpiewnikówokresunarodowegosocjalizmu,wymieniającjedyniepiosenkizbyt
jednoznaczne,np.oführerzeczyideologiikrwiiziemi.Wydawnictwamuzycznetakiejak:
nBärenreiter“(BrüderSinger–nBraciaSinger”),Möseler(DassingendeJahr–nŚpiewają-
8Tamże,szpalta688.
9D.Senghaas,KlängedesFriedens.EinHörbericht,FrankfurtamMain2001,rozdz.Annäherunganden
FriedenüberklassischeMusik.
10Zob.H.Lemmermann,Politykawśpiewnikach,[w:]H.Pöggeler,PolitikimSchulbuch,Bonn1985,s.192-234.
26
