Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
kania.Znamiennącechąmyśleniadialogicznego(takżezpunktuwidzenia
niniejszejpracy)jestkorzystaniezinspiracjireligijnychczerpanychzarówno
zjudaizmu,jakichrześcijaństwa
8
.Drugawojnaświatowawywołaławświado-
mościspołecznejogromnywstrząs.Wspomnieniezagładyfizycznej,moralnej
iduchowejoniespotykanymdotądzasięguspowodowałopojawieniesięsilnej
potrzebyprzeciwstawieniasięiniedopuszczeniadopodobnychwydarzeń
wprzyszłości.Odpowiedziąnatospołecznezapotrzebowaniestałasięwłaśnie
filozofiadialogu,którejprzedstawicielem.in.:MartinBuber,FranzRosenzweig,
GabrielMarcel,anagrunciepolskim–JózefTischner,propagowaliroz-
wiązywaniewszelkichkonfliktówwdrodzeglobalnegoporozumienia,poprzez
przezwyciężanieprymatujednostronnościwkontaktachzinnymi.Stądteż
pojęciu,,dialog’’nadanonowe,szerszeznaczenie,któreobecnieodnosisiędo
sferyżyciaspołecznegoijestznakiemwzajemnegootwarciasięnasiebie
społecznościzróżnicowanychpodwzględemświatopoglądowym.Celemtego
otwarciajestwymianaargumentówiposzukiwaniewspólnegostanowiska
wjakiejśsprawie
9
.Ponadto,abydialogbyłrzetelnieprowadzony,muszązostać
spełnionedodatkowewarunki.Popierwsze,stronyuczestniczącewdialogu
musząbyćtraktowanerównorzędnie,nazasadziepartnerstwa.Podrugie,należy
uznaćodrębność,innośćdrugiejstronyorazprzyjąćpostawęotwartości
względemprezentowanychprzezniąpoglądówiwartości.Oznaczatogotowość
doprzemyśleniaizawieszeniaosobistychprzekonań,wprzypadkugdybybyły
onesprzecznezwynikamidialogu.Jegopodstawąbowiemjestwstępne
założenie,żeżadenzuczestnikówdialoguniemamonopolunaprawdę,która
odsłaniasiędopierowewspólnejdyskusjiiwymianiezdań.Liczysięwięcsiła
argumentu,anieargumentsiły
10
.Ztymzałożeniemłączysięrównieżtrzeci
warunekrzetelnegodialogu:zapewnieniekażdemuswobodywypowiedzi,zakaz
stosowaniajakiejkolwiekformyprzymusulubpróbywykorzystaniadrugiej
strony,ukrywającprzedniąswojeprawdziwezamiary.Czwartym,niezbędnym
warunkiemdialogujestprzyjęciewspółodpowiedzialnościzaprawdęprzezobie
strony.Zapobiegatorywalizacjiorazpowstawaniuarbitralnychbądźdog-
matycznychsądów.
Przedstawionywyżejsposóbrozumieniaterminu,,dialog’’zostałtakże
przyjętywniniejszejpracy.Definicjętęmożnajeszczeuzupełnićstwierdzeniem,
żedialogniejestzadaniemłatwym,gdyżpoleganaciągłymścieraniusię
przeciwstawnychracji.Różniceisprzecznościsąpunktemwyjściadlakażdego
dialoguimająprowadzićdowzbogacaniawłasnychpoglądówipostaw,aleteż
8
W.J.Cynarski,Procesglobalizacji:dialogkulturczykonfliktwartości?,Rzeszów2002,s.30–31.
9
Ł.Kamykowski,dz.cyt.,s.354.
10
W.Tyburski,Dialogwmyśleniuiargumentacjifilozofów[w:]Dialogwkulturze,red.
M.Szulakiewicz,Z.Karpus,Toruń2003,s.27.
