Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przybudowiekoleiprzezinżynieraKierbedzia,najwięcejosiedliłosię
wMandżuriiprzymusowowcielonychdowojskaizdemobilizowanych
powojnierosyjsko-japońskiejżołnierzy,którzymasowopozostawaliw
MandżuriiwstępującdosłużbywKorpusieOchronyKolei.Zachętąbyły
wysokiegażeimożliwośćuzyskaniaziemiimateriałówpodbudowęwła-
snychdomów.Nadrugimmiejscuznaleźlisiępolscyfachowcy,głównie
pracownicyzsyberyjskichstacjiKoleiTranssyberyjskiej,potomkowie
zesłańcówzwabieniwieściamiowiększejwolnościpanującejnaterenie
Mandżurii,niżmiałotomiejscenaSyberii.
Wwydanejw1904rokuwPetersburguksiążceDoChin!Notatki
zpodróżyartysty-malarza,rosyjskipodróżnik,artysta-malarzN.Kraw-
czenkopisał:
„Głównykontyngentpracownikówkolei-toPolacy.Polacy-konduktorzy,Polacy-
naczelnicystacji,Polacy-maszyniści.Wewszystkichtrudniejszychprzypadkach
możnaporozumiećsięwjęzykupolskim,coszybkodoprowadzadoobustronnej
zgodyprzykażdymnieporozumieniu”
10
.
Pierwszy,bardziejszczegółowyopisHarbinaiKoleiWschodniochińskiej
opublikowanypopolsku,należydoJózefaGieysztora,którytużprzedjej
wybuchem,wkońculipca1903r.,otrzymałpropozycjęobjęciastanowi-
skakierownikawyprawyzorganizowanejwceluekonomicznegozbadania
MandżuriiiwschodniejMongolii-częściejnazywanejwówczasBargą.
Gieysztorbyłprzyrodnikiemiekonomistą.Jegosprawozdaniewjęzyku
rosyjskimukazałosięwroku1905wPetersburgupodtytułemBada-
niaekonomiczneobszarówKoleiWschodnio-Chińskiej.Niebyłotojego
jedynespotkaniezDalekimWschodemAzji.Wlatach1913-1916,rów-
nieżnapolecenieZarząduKoleiWschodniochińskiej,dwukrotnieodbył
podróżdoJaponii,KoreiiChinzzadaniemzawarciaumówzkolejami
tychkrajów,dotyczącychbezpośredniejkomunikacjizKolejąWschod-
niochińskąikolejąsyberyjską.Wpóźniejszymokresiebyłprofesorem
WyższejSzkołyHandlowejwWarszawieiPolitechnikiWarszawskiej.
Ostatniąstacjąpostronierosyjskiej-pisał-jestMaciejewka,opolskimraczej,
niżorosyjskimbrzmieniu,aokilkawiorstdalejpociągprzecinagranicęChin,
oznaczonąsłupemzorłemdwugłowymzjednej,asmokiemzdrugiejstrony.
JesteśmywięcwChinach!AleotoMandżuria[dziśManzhouli-EK],pierw-
szastacjakoleiwschodniochińskiej.Tłumchińskichtragarzynaperonie,robot-
nicyprzywznoszonymdopierodworcukolejowym,smokchińskinaczapkach
służbykolejowej,nablankietachurzędowych,wszystkotoświadczy,żejesteśmy
naterytoriumsynówPaństwaNiebieskiego!
[32]
