Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
POLSKIEŚLADYWNICEIIMENTONIE
XI
WNiceispędzałzimęksiążęWładysławCzartoryskizdrugążonąksiężną
Małgorzatą(zBurbonówOrleańskich)24,wMentoniezaśinawybrzeżuWłoch
częstoprzebywałchorynagruźlicęsynWładysława,książęAugustCzartoryski
(1858-1893),salezjanin25.Wdzieciństwieopiekowałasięnimsiostraojca—
Izabela(Elżbieta)zCzartoryskichDziałyńska,którazmarławMentonie18III
1899r.26izostałapochowananacmentarzuChampeauxwMontmorency,ana-
stępnie10X1899r.wjejmajątku,wkaplicyparkowejwGołuchowie27.
WdrugiejpołowieXIXw.doNiceiiMentonypolskaarystokracjaizie-
miaństwoprzybywalijużnagminnie.Nakartachlicznychpamiętnikówmiasta
tesąwymienianenajczęściejzracjidogodnegopołączeniakolejowego.Towa-
rzystwomogłosięczęstowidywaćiodwiedzaćkasynowMonteCarlo,gdzieteż
wyrosłapolskakolonia:
WMonteCarlooddawnabyłokilkawillinależącychdoPolaków,wjeżdżającdo
Monacowidniałnapis:nVillaWalewska”—wlatach70przeszłanawłasność
Hr.FranciszkostwaPusłowskich,którzyprzezdługiokresczasustanowilicentrum
towarzyskiegoruchupolskiego,zwłaszczapodczasŚwiątWielkanocnychzbierała
sięwichgościnnymdomukolonjapolskanaŚwięcone.ZamieszkiwałzimąwMonte
CarlowswejwillinSoleil”StanisławSkarżyński,znanyekonomistaipublicysta
polski.P.EmanuelBułhaknabyłobszerneterenywokolicachMonacoidotądje
posiada.HrabinaTaidaRzewuska,ostatniazroduMałachowskich,przeniosłasię
popowstaniudoParyża,gdziejejsalonzaliczanodonajwykwintniejszych.Zimą
rezydowałaczęstowMonteCarlowHoteldeParis;pomiędzy5-ąa7-ącodziennie
spotykanouniejelitęwielkoświatową28.
MentonęczęstoodwiedzałaHelenazKołyszkówTyszkiewiczowa(1825-
1894)—matkaBenedyktaTyszkiewicza(1849-1939),inżyniera,przedsiębiorcy
wbranżycukrowniczejiutalentowanegoskrzypkazAndruszówki,zmłodszym
synemMichałem(1857-1930)—uzdolnionymartystycznieiliteracko,który
dałsiępóźniejpoznaćjakomecenaskulturyizwolennikniepodległejUkrainy29.
BenedyktTyszkiewiczwswoichpamiętnikachwyrażałzachwytnadkrajobra-
zemMentony(choćdopadłygotuznienawidzonekomary,któreteżbardzoda-
24A.Żwan,op.cit.,s.18,K.Chruściński,op.cit.,s.53.
25P.Sieradzki,Odkrywającwłasnątożsamość,odpowiadającnagłospowołania.AugustCzarto-
ryski(1858-1893)naszlakachEuropy,w:ZiemiaństwonaLubelszczyźnieIV
.Ziemianiewpo-
dróży,s.126,130,134,143.
26AMM,ADnr75z20III1899r.,zm.18III.
27Poprofanacjigrobuwlatach70.XXw.,ekshumacjaiponownypogrzebwgrudniu1988r.
S.Michocka,DrugipogrzebwłaścicielkiGołuchowa,w:IzabellaiJanDziałyńscymecenasi
kultury,Gołuchów-Kórnik2004,s.133-138.
28A.Żwan,op.cit.,s.92.
29NatematpostaciMichałaTyszkiewiczazob.MichałTyszkiewicz1857-1930.Człowiekipolity-
ka,red.S.TyszkiewicziW.Wasylenko,Warszawa2012.
