Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PolacywRosjiodXVIIwiekudo1917roku
nazjum.Jużjakouczeńwystępowałnascenieamatorskiejwodeskim„Ognisku
Polskim”(1905-1906).Następnieprzezjakiśczaszwiązałsięzrosyjskimteatrem
wędrownym,grającwnimm.in.MistrzaHenrykawDzwoniezatopionymGerhar-
daHauptmanaiErosawsztuceErosiPsycheJerzegoŻuławskiego.Prawdopodob-
niew1907KonstantyStanisławski,któryoglądałgowroliZbigniewawefrag-
mentachMazepy,zaproponowałmupracęwMoskiewskimArtystycznymTeatrze
Akademickim(MCHACIE).Najegosceniew1909odniósłdużysukceswroli
BielajewawMiesiącunawsiIwanaTurgieniewaorazwroliLowki(1910)wsztuce
MiserereSemenaJuszkiewicza.DoIwojnyświatowejwykreowałtamjeszczekilka
postaci,m.in.WróblewskiegowBraciachKaramazowiFabrycjawMirandolinie
CarlaGoldoniego.W1912poutworzeniuIStudiaMCHAT-urozpocząłwnim
pracęjakoreżyser.OpróczcieszącejsiędużympowodzeniemNadziei,reżysero-
wałWędrownekalekiiWieczórtrzechkróli.Latem1914wrazztrzemakolegami
zeStudiaodbyłwycieczkędoWłochiHiszpanii.W1914zadebiutowałteżjako
aktorfilmowy.GrałwfilmachrosyjskichMimożizniiwTańcuwampiraJako-
waProtazanowa.Wlatach1915-1917zrealizowałtakżekilkawłasnychfilmów.
PodkoniecIwojnyświatowej,poprzejściowympobyciewszkolekawaleryjskiej
wTwerze,zaciągnąłsiędo1dywizjonupolskichułanówwIkorpusieJózefaDow-
bora-Muśnickiego.WysłanynakurstelegraficznydoMoskwy,powróciłdopracy
wIStudiuMCHAT-u.ProwadziłpróbyBalladyny,którawystawionazostałado-
pieropowyjeździeBolesławskiegozMoskwy.Wkwietniu1920,poprzedostaniu
siędoPolski,podjąłpracęwTeatrzePolskimwPoznaniu.Wrazzgrupąmłodych
aktorówwystawiłPowódźH.Bergera.PoprzeniesieniusiędoWarszawynawiązał
kontaktzArnoldemSzyfmanemipodjąłpracęwTeatrzePolskimwWarszawie.
Wczasiebitwywarszawskiej(1920)jakooficeraszwoleżerówodkomenderowano
godopracywfilmie.Wówczastonakręciłkilkakrótkichfilmówpropagandowych.
Pozakończeniuwojnywwytwórni„Sfinks”i„Orientfilm”zrealizowałdwawiększe
filmyfabularne.Wpołowie1921zniechęconybrakiempoważniejszejofertyarty-
stycznejpostanowiłopuścićPolskę.PrzezpewienczaspracowałwteatrachBerlina,
Wiednia,Pragi,KopenhagiiParyża.W1922znalazłsięwStanachZjednoczonych
AmerykiPółnocnej,gdzieprowadziłprywatnąszkołęaktorskąiwłasnestudiote-
atralne.WlatachdwudziestychnaBroadwayuinainnychscenachnowojorskich
reżyserowałbądźwspółreżyserowałkilkanaścieprzedstawień.Od1928przezbli-
skorokkierowałAmericanLaboratoryTeatre.Rozpoczętaw1930współpraca
zHollywoodprzyniosłarealizacjęgłośnegofilmuRasputinandtheEmpress(1932).
Napisanywwynikuamerykańskichdoświadczeńpopularnypodręcznikgryaktor-
skiejActing.TeFirstSixLessons(1933)doczekałsiękilkuwydańamerykańskich
iprzekładównajęzykieuropejskie.Zasłynąłnietylkojakoutalentowanyaktor
ireżyser,aleiautorinteresującychpamiętników.W1932wydałzbeletryzowane
wspomnieniazwalkułanówpolskichwRosji,zatytułowaneTeWayoftheLancer
iLancedown,którecieszyłysiędośćdużąpopularnościąwAmeryce.Pierwsze
znichw1939przetłumaczonezostałonajęzykpolskiiwydanewWarszawiept.
56
