Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MATERIAŁY
POLICJA3/2019
fundamentalnewartościpromowaneprzezsport,tj.
uczciwość,zasadąsprawiedliwejgry(ang.fairplay)czy
poszanowanieinnychuczestnikówwspółzawodnictwa,
wyznaczająceetycznykanonsportu.Literaturaprzedmio-
tuwskazujenaszeregczynnikówdeterminującychpodat-
nośćsportunakorupcję9.Wśródnajważniejszychprzyczyn
występowaniakorupcjiwsporcienależywskazać:
1dużywolumenzakładówsportowych,
1niskiewynagrodzeniadlazawodników10,
1manipulacjębędącądziełemjednostki(niemusibyć
wynikiemsekwencjizdarzeń),
1relatywniemałąkontrolęnadzawodami,np.wprzy-
padkuniższychligrozgrywkowych,
1pewność,żewynikpojedynczegomeczuniewpływa
bezpośrednionaostatecznywynikturnieju/zawodów,
1przeświadczenie,żemanipulacjaprzebiegiemmeczu
nieoznaczakoniecznościprzegranej11.
ZgodniezpropozycjąWolfgangaMaennigamożnawyróż-
nićdwapodstawowetypyprzestępstwkorupcjiwsporcie:
1korupcjadotyczącazawodówsportowych1działa-
niapodejmowaneprzezsportowcówi/lubdziałaczy
sportowychmającebezpośredniwpływnaprzebieg
zawodów.Określanamianem„manipulacjirozgrywka-
misportowymi”lubjako„ustawianiemeczów”(pojęcia
używanezamiennie),czyliściślezwiązanaznielegal-
nymizakładamisportowymi,
1korupcjadotyczącazarządzaniasportem1działa-
nianiedotyczącebezpośredniozawodówsportowych
ipodejmowaneprzezdziałaczysportowychikierow-
nictwoorganizacjisportowych,np.przyznawaniesta-
tusumiastagoszczącego,przyznawaniekontraktów,
zarządzaniepolitykąsportową.
Współcześnienajpoważniejszązpatologiiżyciaspor-
towegojestprzestępstwomanipulowaniarozgrywkami
sportowymi(obokdopingustanowijednozdwóchnajpo-
ważniejszychzagrożeńdlauczciwościwspółzawodnictwa
sportowego).WmiejscowościMacolinprzyjętokonwencję
RadyEuropyz18września2014r.wsprawiemanipulo-
waniazawodamisportowymi12,będącąobecniejedyną
wielostronnąumowąmiędzynarodową,któratraktuje
bezpośrednioozwalczaniumanipulowaniazawodami
sportowymi.KonwencjaMacolinjestistotnymkrokiem
9Zob.J.Bil,Zjawiskokorupcji.Rozpoznawanie,zapobieganie,
zwalczanie,Warszawa2019;W.Mądrzejowski,Przestępczośćzorga-
nizowana.Systemzwalczania,Warszawa2015;A.J.Szwarc,Korupcja
wsporcie,Poznań2008;J.Potulski,M.Ruciński,Odpowiedzialność
sędziegosportowegozaprzyjęciełapówki,„ProkuraturaiPrawo”
2007,nr9,s.236;Sz.Tarapata(Nie)profesjonalnezawodysportowe?,
„CzasopismoPrawaKarnegoiNaukPenalnych”2009,nr1,s.242.
10Zwyłączeniemzawodnikówuczestniczącychwrozgrywkach
organizowanychprzezPolskiZwiązekPiłkiNożnej(dalejjako:PZPN),
wktórychwynagrodzeniasąniewspółmierniewysokiewstosunku
doreprezentantówinnychdyscyplinwPolsce.
11R.Włoch,Korupcja…,wyd.cyt.,s.20.
12KonwencjaRadyEuropyz18września2014r.wsprawiema-
nipulowaniazawodamisportowymi;dalejjako:konwencjaMacolin,
<http://docplayer.pl/23774365-Zalacznik-wniosku-dotyczacego-de-
cyzji-rady.html>,13października2019r.
wzwalczaniumanipulowaniasportemsłużącymochronie
uczciwościietykisportowejwzgodziezzasadąauto-
nomiisportu.Popierającceleorazsposóbichrealizacji
wyrażonywkonwencjiMacolin,7lipca2015r.Polska
podpisałakonwencjęRadyEuropywsprawiezwalczania
manipulowaniazawodamisportowymiZgodniezdefini-
cjązawartąwdokumencie,manipulowanierozgrywkami
sportowymijestto:zamierzoneuzgodnienie,działanieczy
zaniechaniemającenaceluniewłaściwązmianęrezultatu
lubprzebieguzawodówsportowychiodebranieimcałko-
wicieczyczęściowoznamionprzypadkowościzzamiarem
osiągnięcianienależnejkorzyścidlasiebielubinnych13.
Wprzypadkuustawianiameczówmanipulacjawyni-
kiemdanegomeczulubjegoprzypadkowymprzebiegiem
jestrezultatemdziałańposzczególnychzawodników,dru-
żyny,agentówsportowych,personelupomocniczego,sę-
dziówidziałaczy,atakżepersoneluobiektusportowego.
Takiepostępowaniemożepolegaćna:
1celowymustawianiuwynikuzawodówlubwydarzeńza-
chodzącychwtrakciezawodówczywypaczaniuwyniku,
1celowymbłędnymzastosowaniuregułzawodówprzez
działacza,
1celowymobniżaniupoziomuswojegowystępuspor-
towego,
1wycofaniusięzzawodów,
1ingerencjipersoneluwprzebieggrylubingerencji
dotyczącejterenu/powierzchni,najakiejrozgrywane
sązawody,
1nadużyciupoufnychinformacjiwceluobstawienia
wynikugryprzezzawodników,działaczylubprzez
hazardzistę,którynamówiłwcześniejwymienionych
donadużyciawcelumanipulacjiwynikiemzawodów
lubprzypadkowymprzebiegiem.
Ustawianiezawodówsportowychjestsprzecznezza-
sadamiuczciwegowspółzawodnictwasportowegoijedno-
cześniestwarzailuzorycznośćrywalizacji14.Ponadtosta-
nowiformęsportowegooszustwa,któreprowadzidowy-
paczeniaideinieprzewidywalnościzawodówsportowych.
Skalaorazcharaktertegoniepożądanegozjawiskarozwija
siędynamicznieiprzybieracharakterbardzodobrzezor-
ganizowanegoprzestępczegoprocederu.Takiedziałania
wielokrotniemajązwiązekzdziałalnościąprzestępczą,
wtymmającąwymiarmiędzynarodowy,gdzieczęsto
wpływnawynikczyprzebiegzawodówniejestcelem
samymwsobie,asposobemnaosiągnięciedochoduczy
zalegalizowanieśrodkówfinansowychzdobytychniezgod-
niezprawem1dziękizakładombukmacherskim(tzw.
praniebrudnychpieniędzy)15.Wśródczynnikówgenerują-
13Tamże,art.3.
14MinisterstwoSportuiTurystyki,DepartamentKontroliiNad-
zoru,SprawozdaniezrealizacjiprogramuMinistraSportuiTurystyki
nalata2015-2020,dotyczącegozapobieganiakorupcjiwsporcie
„Niebądźpionkiemwgrze!”zarok2018,Warszawa2019,s.2,
<https://www.gov.pl/web/sport/przeciwdzialanie-korupcji-w-sporcie>,
3listopada2019r.
15Tamże.
4
KWARTALNIK
KADRY
KIEROWNICZEJ
POLICJI
