Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozterkipodmiotupolitycznegoradykalnejlewicy…
47
marksizmu.Ujejpodstawtkwiłozałożenie,żemożliwejestwykształ-
ceniesocjalistycznegosystemuprodukcji,którywolnyodsprzeczności
gospodarkirynkowejniewytwarzałbyantagonizmówwsferzespołecz-
nej.Tymczasemokazałosię,żejesttosystemnietylkoznaczniemniej
efektywny,alerównież,żeokreślającegozałożeniasązekonomicznego
punktuwidzenianieporozumieniem.Wrezultaciepokilkudziesięciu
latachistnieniauległonzałamaniu.
Wdodatkurównieżionwytworzyłspołecznekonflikty.Byłyone
wprawdzieinnegorodzajuniżwkapitalizmie,niemniejjednakwynikały
zsamejjegoistoty(np.konfliktmiędzyrobotnikamiapartyjnąnomen-
klaturą).Wtakimrazie,jeślinietenmodelsocjalistycznejekonomii
ipaństwamożebyćalternatywądlamodelugospodarkirynkowej,to
jaki?WewczesnychksiążkachŽižkapytanietopozostajewzawiesze-
niu.KiedyczytasięnaprzykładWzniosłyobiektideologii,odnosisię
wręczwrażenie,żeprzycałymkrytycyzmiewobeckatastrofalnych
społecznychskutkówgospodarkirynkowejautorniewidzidlaniej
żadnejalternatywy.AlerównieżwpóźniejszychksiążkachŽižkanie
znajdziemyjednoznacznejodpowiedzinatopytanie.Zdajesięwnich
oscylowaćmiędzydwiemaprzeciwstawnymistrategiami,którewy-
kluczająsięnawzajem.Zjednejstronypostulujewypracowanienowej
strategiilewicy,któradoprowadziłabydowymuszenianadominujących
wpóźnokapitalistycznympaństwiedemokracjiliberalnejpartiachnbur-
żuazyjnych”głębokichreform-coteżmiałobysiędokonaćpoprzez
zerwaniezdominującymiwtympaństwieregułamigry.Zdrugiej
stronydochodziwnichdogłosuntęsknota”zaprawdziwąRewolucją
jakoWydarzeniem,wktórymdojdziedozerwaniazsystememdo-
tychczasowymiodważnegopodjęciaryzykabudowaniawszystkiego
odnowa.Iwłaśnietantęsknota”zadokonaniemczegośniezwykłego
sprawia,żecentralnąfigurą-swoistymnznaczącymfallusa”-staje
sięwdywagacjachŽižkawódzrewolucjirosyjskiej,wielkipolityczny
wizjoneristrateg;WładimirIljiczLenin.
IniemadlaŽižkanajmniejszegoznaczenia,żetoLeninstworzył
ideoweiteoretycznepodstawydotakostroskrytykowanegoweWznio-
słymobiekcie...nniedialektycznego”modelugospodarkisocjalistycznej.
Aniżebyłprawdziwymrzeźnikiemmasludzkich,gotowymwimię
urzeczywistnieniaideologicznychcelówuciecsiędokażdegośrodka.
Liczysiętylkoto,żeLeninbyłgenialnympolitycznymstrategiem,któ-
remuudałosię,wzdawałobysiębeznadziejnejdlabolszewikówsytuacji,
doprowadzićdoWydarzeniarewolucji,wwynikuczegozałamaniuuległ
